Marcos

24 Şubat günü Meksika’daki bir federal mahkemesi Subcomandante Marcos ya da Galeano’ya 1995 yılında isnat edilmiş suçların hükmünü yitirdiğini bildirdi. 1 Ocak 1994 günü başlayan Zapatista ayaklanmasının zirveye ulaştığı bir dönemde Marcos’a terörizm, isyan, ateşli silâhların yasadışı kullanımı ve başka suçlar isnat edilmişti. En ağır suç için verilecek muhtemel ceza süresi aşılmış olduğundan bu suçlamalar hükmünü yitirmiş oldu.

Artık Subcomandante Galeano aranmıyor, teorik olarak maskesini çıkartıp ormanda dolaşabilir, Zapatistaların davasını herkesin gözü önünde savunabilir. Ancak bu pek muhtemel değil, zira maske sadece Subcomandante’nin kimliğini gizlemekle kalmadı ayrıca başka, daha önemli bir rol oynadı: o her yerde bir kişinin bir Marcos, bir Galeano, bir Zapatista, bir isyancı ve bir devrimci olmasını mümkün kıldı.

Tuhaf aslında. Maske ilk başta mesajı aktaranı gizleyip mesajı ön plana çıkartmak içindi. Ama bu pek işe yaramadı. Leonidas Oikonomakis, Subcomandante Marcos’un ölümüne, Subcomandante Galeano’nun doğumuna dair şunları söylemişti:

“1 Ocak 1994’te EZLN Chiapas’ta beş şehri ele geçirdiğinde dünya da bu hareketin sözcüsü olarak o gizemli maskesiyle Subcomandante Insurgente Marcos’u tanıdı. EZLN dünyanın karşısına yerli ordusunun başkanı olarak melez bir Meksikalıyı çıkartmak niyetinde değildi. Bu sebeple sözcü olarak yerli bir Zapatista seçildi. Maalesef bir saldırı sonrası bu kişi katledildi ve Marcos sözcü rolünü üstlendi ve bu görevi büyük bir başarı ile ifa etti.

Meksika medyasının ve uluslararası medyanın Marcos’un gizemli kişiliği karşısında büyülendiğini gören EZLN daha fazla ilgi görmek ve sahne ışıklarının altında daha çok kalmak için bu albenili simayı ‘kullanmaya’ ve ondan istifade etmeye karar verdi.

Bu stratejinin kimi bedelleri de vardı kuşkusuz. Marcos’u öne atmak pratikte bir bumerang etkisine yol açtı: hareket Marcos kişiliğinde şahsileşti ve Zapatizmin büyük başarısı, yani özerk ve lidersiz cemaatler kurma meselesi gölgede kaldı.

EZLN ‘hareketin Marcos’laştığını, Marcos’un da hareketin yerini aldığını’ fark etti ve son birkaç yıldır Marcos’un ciddi bir biçimde hasta olduğuna dair kasten yayılan dedikodularla başa çıkmak için uzun süre bir yol bulmaya çalıştı. Zapatista’nın ileride yapacağı etkinlikle ilgili son kaleme alınan bildirilerden birinde (ki bu etkinlik Galeano’nun öldürülmesi yüzünden askıya alındı) Subcomandante Moisés Subcomandante Marcos’un da ‘sağlığı el verdiği takdirde o etkinlikte olacağını’ yazdı.

25 Mayıs 2014’te atının üzerinde bizzat Marcos’u sonsuzluğa uğurlamak için orada bulunmaktaydı.

Son bildiride, ‘İnancımıza ve pratiğimize göre isyan etmek ve mücadele vermek için bize gereken liderler [caudillo], mesihler veya kurtarıcılar değildir. Mücadele etmek için bize tek gereken biraz utanma, bir miktar haysiyet ve daha çok örgütlenmedir. Gerisi kolektif için ya faydalıdır ya da değildir’ yazıyordu.

Görünüşe göre Subcomandante Insurgente Marcos’un varolmaya artık son vermeyi seçmesinin gerçek sebebi buydu. Çünkü bugün Chiapas’ta kendilerini özerk ve yatay bir tarzda nasıl yöneteceklerini öğrenmiş insanlar var. Burada çocuklar özerk okullarda eğitim görüyorlar, hastalar özerk kliniklerde tedavi görüyorlar, kadınlar artık erkeklere nispeten daha altta görülmüyorlar.”

ROAR Kolektifi
25 Şubat 2016

Kaynak