Demokratik Sosyalizm

Kimi insanlar, Bernie Sanders’ın önümüzdeki sene yapılacak başkanlık seçiminde Demokrat Parti’nin muhtemel adayı olarak gündeme gelişini meraklı gözlerle izliyor. Bu dönemde bir adım geriye çekilip Sanders’ın kullandığı demokratik sosyalizm tabirinin gerçekte neyi ifade ettiğini sorgulamak gerekiyor.

Aşağıda, 2009’da yayınlanmış, Çin kaynaklı bir değerlendirmeye yer veriliyor:

“Son yıllarda, bilhassa Çin Komünist Partisi’nin on yedinci ulusal kongresinin arifesinde demokratik sosyalist düşünce eğiliminin yükselişe geçtiğine tanıklık ediyoruz.

İnsanların demokratik sosyalizmin özünü anlamalarına katkıda bulunmak amacıyla Xu Chongwen, Zhou Xincheng, Zhang Quanling ve Zheng Keyang gibi isimlerden oluşan bir grup, meseleyle ilgili bir dizi makale kaleme alıp yayımladı.

Bu isimlerin de kabul ettiği biçimiyle demokratik sosyalizm, fiili hareketine kılavuzluk eden ideolojisi dâhilinde çeşitliliğe destek veren, kapitalizme ait bir reformist eğilimdir. Bu eğilim, Marksizmin öncülük konumunu redde tabi tutar, ekonomik sistemde özelleştirmeler yapılmasını talep eder, kamu mülkiyetinin hâkim bir konumda bulunması fikrine karşı çıkar.

Politik sistem noktasında ise demokratik sosyalizm, çok partili sistemi ve parlamenter demokrasiyi savunur, komünist partinin ve proleter diktatörlüğün öncülüğünü inkâr eder.

Belirlediği nihai hedef bağlamında demokratik sosyalizm, kapitalist reformizmden yana durur ve bu özelliğiyle kapitalizmin tarihsel açıdan geçici olduğu gerçeğini asla kabul etmez, insanlık tarihinin nihayetinde kaçınılmaz olarak sosyalizme ve komünizme doğru evrileceği fikrine karşı çıkar.

Bahsi geçen grubun bünyesinde yer alan akademisyenlerin makalelerinde vurguladığı biçimiyle Çin’e has özellikler taşıyan sosyalizm, Çin’in ulusal koşullarıyla yeni bir bilimsel sosyalizm biçimini cem etmektedir. Dolayısıyla Çin’e has özelliklere sahip sosyalizm yolunun ‘demokratik sosyalist yol’ olarak yorumlanması yanlıştır ve tümüyle temelsizdir.

Bu pasajın alındığı Marxist Studies in China [Çin’de Marksist Çalışmalar -2009] Çin’de sayısı giderek artan İngilizce Marksist araştırma dergilerinden biridir. Alıntı, derginin 97 ve 98. sayfalarından yapılmıştır.

Roland Boer
23 Şubat 2020

Kaynak