İlliyet

Nedensellik ilişkisini kendi öznelliğimiz üzerinden kuruyor olabilir miyiz?

Tespit kronolojik bir sıraya göre yapılıyor. Sonraki olayı önceki bir olayla ilişkilendiriyoruz. Öznel varlığımızı devletle aşık atan bir yapı olarak tasavvur ediyoruz. Misal, ajitatif manada, bildirilerimizde her şeyi polise indirgeyip, polisi aşağılayan, küçümseyen bir dil kullanıyoruz. Demek ki öznelliğimiz, devrimci şiddetimiz, polisin muadili, karşıt varlığı. Öznellik polisle kurulunca muktedir olacağımızı zannediyoruz.

Bu, bizi nedenselliği anlama konusunda bir açmaza sürüklüyor. Kendi öznelliğimize yüce anlamlar yüklüyoruz. İleride olacak olaylarda pay sahibi olmak istiyoruz. Konum almaya çalışıyoruz. Başkalarının gözünde anlam ve değere kavuşmak derdindeyiz. O başkasına da soyut manada “halk” diyoruz. O başkaları güç sahip oldukları sürece halkı da onlar kuruyor. Sonra da halka küsüyoruz.

Halk, Mahir’in vurgusuyla, “kurtuluşu sosyalizmde olan kitleler” değil miydi? Demek ki bir ara Mahir’in çıkardığı derginin büro şefliğini alınca Mahirci olunmuyor. Mesele Mahir’in açtığı kapıdan girmekte. Yani mesele halk ise, onun “yap” dediğini yapmaksa, örgütte bir kadın taciz edildiğinde, o halk “örgütü kapatın” demiş olabilir. Ama kimse o örgütü kapatmadı, aksine taciz meselesi yüzünden örgütten ayrılan kadın şef “halk zaten hesap sormuyor” rahatlığı ile bir açıklama yapıyordu o günlerde. Demek ki herkesin dilindeki cümlede özne niyetine kullanılan “halk” “ben denilen zamirin ikamesi.

O bombaları halk koyun demiş olabilir mi mesela?

İlliyeti, nedenselliği yanlış anlıyor olabilir miyiz? Sosyolojik, iktisadi, psikolojik, askeri araçları, dizginleri elinde tutan bir devletle teorik manada eşitlenince belirli şeylere neden olunabileceği düşünülüyor olmalı. Ama ya devlet 2001 krizini önceden görüp bunun tahkimatını yapmak için hapishanelere saldırmışsa? O “ben halkta örgütlenmişim, bu örgütlülüğün çözülmesine, düşman güçlerin kontrolüne girmesine izin vermemem gerek” demiş olabilir mi? O gün tutsaklar dışarıdakilere “bize değil size saldırıyorlar” diyorlardı. O sesi duyan var mı?

Bugün “özgürlük rüzgârı” olanlar, o gün ÖDP binasına sığınmış tutsak analarını kollarından tuttuğu gibi bürolarından atıyorlardı. Çünkü o analar rakip örgütün mensubuydu, kıymetsizdi. Devlet de tahkimat momentinde soldaki bu mülkiyet-rekabet çatlaklarından istifade etmiyor mu zaten? Özgürlük dediğimiz, nedir? Sorumsuzluk mu?

O rekabette çetecilik işe yarar mı peki? Bugünlerde “yerel Che” olarak takdim edilen bir isim, örgüt bürosunun karşısındaki inşaatta çalışan işçiye yoldaşlarını toplayıp saldırabiliyor. Buna “devrimcilik” deniliyor. İslam’a “faşist” deyip şimdi de “halkın dini değerlerine laf etmeyiz” yoluna giriliyor. Rakip örgüt de bilimsel eğitim verildiğini iddia ettikleri üniversiteleri gericilerden temizleme harekâtına girişiyor ama bu, kantinde bir AKP’liyi sözle uyarı düzeyine doğru geriliyor.

2001 krizinde bu tahkimata meyletmiş bir devlet sizce boş mu duruyor? Bugün de yaşananlar böylesi bir tahkimatın parçası olabilir mi? Bugüne dek “AKP devlettir” deyip milleti kandırdıktan sonra, “AKP çapsızdır, o devlet mevlet yönetemez” diyenler özünde “ah şu devleti ben yönetecektim ki!” lafından öte bir şey söylemiyorlar. O “halk” dediğiniz şey de bu türden laflara maalesef kanmıyor.

Yani şu eşme ruhuna ne oldu? HDP’de milletvekilliği yapan isimlerin bugün Sur’un kamulaştırılmasına şaşırmasına şaşırmak gerekmiyor mu? Cizre-Sur hattının centrifikasyon, tokileştirilme planı iki yıldır hazır, masada. Neyi kimden gizliyorsunuz?

Halk dediğiniz devlet içre, onunla kuruluyor. Bugün laik-kemalist ordunun “ihtiyat kuvvet”i olmak bir anlam ifade etmiyor. Mahir’i tersyüz edenler, bir devrimci ocakla düşünüp hareket eden Mahir’in o ocağa ram edeceği ordu içi dinamikleri görerek tespit ettiği “ihtiyat kuvvet” vurgusunu da altüst ediyorlar, kendileri birer ihtiyat kuvvete dönüşüyorlar. Tüm bunlar, o yüce halk için mi yoksa ulvi-kutsal öznelliğiniz için mi? Yerin yedi kat dibinde kömür tozuna boğulan, yirminci kattan aşağı düşen işçiler, bodrum katlarında kurşuna dizilen Kürdler, candamarı kesilen köylüler, emeği çalınan üniversite emekçileri, misal bir vitrin olmaklığı dışında, Gezi’nin kendisi, gerçekten umurunuzda mı? Şu mülkiyet ve rekabet dünyanız dışında herhangi bir şeyin anlamı var mı?

Mahir bir iki fukara gencin özdeşlik kuracağı masal kahramanı değil, devrimin hakikatine açılan kapı. O kapıdan girmeye cüret etmeyenler, işine geldiği yerde o masalı ve kahramanları istismar etmekte, işine geldiği yerde de “gerici” görüp kapı dışarı etmektedir. Örgüt kapılarından içeri girenlerin niceliğinden başka bir şeyi önemli değil. O halk o kapıdan o yüzden girmiyor. Siz kapılara turnike koysanız da, özel davetiye ile çağırsanız da olmayınca olmuyor.

Eren Balkır
27 Mart 2016