Bu konuda gerekli süzgeç, panzehir ve tahkimat
görevini örgütlerin görmesi gerek. Ama görünen o ki örgütler bu viral salgına
daha fazla teşne. Niceliğin niteliği, biçimin özü ele geçirdiği momentte örgütler
“kısa günün kârı” diyerek söz konusu salgını besliyorlar ve ondan
besleneceklerini düşünüyorlar. Yanılıyorlar.
Bir de işbölümünden söz etmek lazım. Bazı aklı
evveller, ukala dümbelekler, “o işin aslı öyle değil” diyerek gene aynı telden
çalıyorlar. Gene aynı viral âleme oynuyorlar. Salgın için gerekli teorik
kırıntıları serpiştiriyorlar kendi ilkokuldan kalma duvar gazetelerine. Ve en
fazla, ihtiyaç sahibi devrimciye para gönderen, çile çeken işçiler için açılan
hesaba kredi kartı numarasını giren kişiler olarak işgörüyorlar. “Arka planı
gösterenler” olarak mevcut işbölümündeki yerlerini alıyorlar, rollerini
oynuyorlar, içkilerini yudumlayıp yemeklerinin hazzına varıyorlar.
2008 krizinden beri belirli bir tahkimatın
yapıldığı açık. Türkiye ayağında Fethullah ile girilen iç gerilim ve Suriye ile
girilen dış çatışma, bunun sonucu. Yaşananlarda egemenlerin bu krizi olumlu bir
kanala sokma gayretlerini görmek lazım. Viral âlemde kişilerin ağzından
dökülenlere, öznel konum üzerinden fazla değer ve anlam yüklüyoruz. Bir adım
geri çekilip sürece bakmak lazım. O âlemde akan ideolojinin felç edici yönü
görülmeli. Bunun bir dışavurumu da daha az basın açıklamasının yapılması ya da
o açıklamalarda insanların konuşanı dinlemek yerine, cep telefonlarından
gözlerini alamamaları. Eskiden kortej yanında yürüyen, ajitasyon çeken kadrolar
bir bir bu âlemde istihdam ediliyorlar. Esasen göz de kulak da onların.
2008 krizi önemli bir moment. Bu dönem dâhilinde
aklın ve vicdanın iğdiş edilmesi, uyuşturulması, tepkisizleştirilmesi
gerekiyor. Krizin aşılmasının başka bir yolu var mı? Bir ABD savcısı ile tüm
muhalefetin Amerikancı olması bu viral siyasetin bir semeresi, bu görülmeli.
Bu âlemde bir bildiri dolaşıyor şimdilerde.
Kızıldere’yi anıyor. “Reformizme, revizyonizme, legalizme ve tasfiyeciliğe”
küfrediliyor bildiride. Mahir’in bu çizgiye meydan okuduğu söyleniyor. Ama
kimse şunu sormuyor: “Mahir’in o sözleri esasen Türkiye İşçi Partisi’yle
alakalıydı. Bugün ‘ben yeni TİP’im’ diyen HDP’ye karşı böyle bir bildiri kaleme
almanın ne anlamı var?” HDP, reform, revizyon, hukuk ve yenilenme hareketi
değil miydi? Cümlemiz geri kafalı, ezberlere iman etmiş cahiller olarak
etiketlenmemiş miydik?
Bülent Forta da bu ortamda “Kızıldere Ada
Müzik’tir.” diyebilmeli mesela. Marka, reklâm, meta ilişkileri üzerinden
yürüyor nasılsa siyaset. “Kızıldere Haziran’dır” diyenlerin Haziran’ın ilk günü
politik olarak nerede olduğu tarihte kayıtlı. O tarih kendi dediği kabul
görmeyince küsüp ertesi gün geri çekilenleri de gördü. Haziran’ın altını oyan,
mülkiyet-rekabet ilişkileri değil miydi?
Bu ilişkilere viral âlem de deva olamayacak, bu
kesin. Sadece dostlar alışverişte görsüncüleri bir süre oyalar. Zevahir
kurtarılır, insanlar biraz oyalanmış olur.
İslamcılar kimilerine laik; Kürd hareketi de
kimilerine Türk olduğunu anımsattı. Viral âlem bu ipin arasındaki gerilimde
vücut buluyor bugün. O gerilim bir huzur, bir rahat noktaya sabitleniyor, ona
da “özne olmak” deniliyor. Toplumsal ve tarihsel çatlaklar kimsenin derdi
değil. Artık kimse politik olandan, halk olandan, kolektif olandan ve belirli
bir tarihsel bağlamdan bakmıyor. Toz gibi savruluyoruz.
Eğer öyle ise bir kar tanesi gibi hareket etmek
gerek belki de. Çatlaklardan sızmak, erimek, akmak, tekrar donmak, gene
çözülmek… Böylelikle o kayayı parçalamak. Egemenlerin siyasetinde oluşan iki
kutuptan birine yedeklenmek değil çare. Bağlam yoksa, bağ da yok, anlam da.
Anlamımızı ve kıymetimizi başka yerlerde buluyoruz. Havuç-sopa her zaman işe
yarayan bir yöntem anlaşılan.
Viral âlem esasen bu çatlakların üzerini örtüyor.
Birey olarak oturduğumuz bilgisayarımızın karşısında duran varlık veya cep
telefonumuzun uzanımı olarak o çatlaklardan rahatsızız. Egemenler bunu iyi
biliyorlar.
İran’daki “yeşil devrim”e katılanların, Tahrir’de
mücadele edenlerin uyarıları kulak arkası ediliyor sonra. Almanya’da Güney
Afrikalıların uyarıları gibi… Kısa günün kârı peşinde olanlar, başarıya
endeksliler, aynadaki simasına tapanlar vs. Bunlarla bir yol olmuyor.
Yol, kolektif mücadelenin açtığı kapılardan
girerek oluşuyor. Onu devrimci kılan da bu. Sol ve sağ CHP’nin kucağına
sürüklenmeye mani olacak da bu. Onun sağı da solu da bir. Halka düşman.
Kendisini devletin mutlak sahibi addediyor.
Buraya sürüklenenlerin, sosyal âleme yansıyanlarda
halkı, kitleleri, dip dalgayı görmeleri mümkün değil. Görmemek için
sürükleniyorlar. Her seçimde bu yüzden afallıyorlar. Bir gün fuatavniden, bir
gün ordudan, bir gün ABD’den, bir gün Rusya’dan, bir gün başka bir güçten medet
umuyorlar. Tüm direniş ve muhalefet imkânlarını günbegün soğuruyorlar. Bu,
“cambaz bak” numarası değil miydi?
Allah’ın ABD’lileri ise Trump ve ona “faşist”
diyenlerin birlikte bir müsamere oynadıklarını söylüyorlar.[1] “Neoliberalizm
çöktü, milyonlarca işçi-emekçinin öfkesini Trump istismar ediyor, liberaller de
bu öfkenin sorumluluğunu üstlenmemek için Trump’ın üzerine çarpı atıyorlar ve o
öfkeden korkanları örgütlüyorlar.” Bir başka ABD’li ise “aşırı sağcı
popülizmdeki yükselişi seçkinlerin gülünç antifaşizmi besliyor.” diyor.[2]
Tüm bu süreç, viral âlemde fukara halka tepeden
bakan, onu hor gören, aşağılayan bir dilde karşılık buluyor. AKP kanalları ise
o halkın safındaymış gibi görünerek, halktaki yukarıya dönük her türden tepki
ve öfkeyi kendi gölüne doldurmak için çabalıyorlar. Her şeyden azade, her
şeyden yüce öznelliğimiz, sorumluluk, disiplin, işbölümü, hiyerarşi, paylaşım,
ortaklaşma, dayanışma gibi kelimeleri lügatten siliyor. Yukarıdaki fotoğrafta
görülen türden ilişkileri alaya almayı öğreniyoruz. Bunları paylaşıyoruz, “evin
taşındığında, beni arama” demek için. Mesela bir profesör kadın (Neşe Özgen)
kendisinden Alzheimer hastası annesinden kurtulmak isteyen arkadaşlara öğütler
veriyor… Bir yere çekiliyoruz, burası açık. O çekildiğimiz yerde ya ahlak
bekçisi ya da hukuk zabiti oluveriyoruz. O ahlakın ve hukukun sınıfsal temellerini
sorgulamak, zaten artık gerici bir eylem. “Gerici” olana örgütlenmek, devrimci
bir eylem…
Bu viral âlem, TV’lerdeki diziler misali,
fukaranın ağzına parmak bal çalıp en ufak sorunun, sıkıntının çaresinin gene
burjuvazide veya devlette olduğunu öğütleyip duruyor. İsveç maçı seremonisinde
başörtülü Suriyeli kızlara iki kez küfretmeyi öğretiyorlar mesela: bir
başörtülü, iki mülteci oldukları için. Bu kafa yapısı iki sene önce kendisine
üç kuruş maaşını vermediği için patronunun kafasını kıran Suriyeli işçiyi
görmüyor. Örgütünün eşiğinden sokmuyor. Ya da örgütünü uzak diyarlara
kaçırıyor. Sırf sorumluluk almamak, hesap vermemek için yazılar yazılıyor,
eylemler yapılıyor. Herkesin kaçış rotası Batı’ya, en iyi ihtimalle, Avrupa’ya.
Örgütleniyoruz ama nereye?
Bugün devlet, eskiden
Irak’ta Saddam’ın, Suriye’de Hafız Esad’ın yaptığı gibi, Kürd coğrafyasına
Arapları yerleştirmeyi düşünüyor. Eskiden Lübnan kamplarında yoldaş oldukları
Araplara Kürd viral âleminde ağız dolusu küfürler ediliyor. Devletler sınıfî,
millî ve dinî gerilimleri kendi çarklarına yağ diye damlatıyorlar. O çarklar,
gene sınıfî, millî ve dinî müdahalelerle kırılabiliyor. Uzaydan veya batıdan
medet niyetine beklediğimiz kurtarıcıların o çarklara dair bir sözü yok, bu
görülmüyor. Viral âlem gözümüze çekilen kara bir perde, yırtılmayı bekliyor.
Eren Balkır
29 Mart 2016
Dipnotlar
[1] Thomas Frank, “Trump Neden Destekleniyor?”, 27 Mart 2016, İştirakî.
[2] David Broder, “Aptalların Antifaşizmi”, 21 Mart 2016, İştirakî.
0 Yorum:
Yorum Gönder