Sol, Türkiye’nin başında AKP’nin, AKP’nin başında
Tayyip isimli birinin olduğunun son üç yıldır farkındadır. Bu anlamda, solun
önde ve öncü olma iddiası, bizzat halk eliyle boşa düşürülmüştür.
Sol, Türkiye’nin Ortadoğu’da olduğunun, Ortadoğu’nun
bir sarsıntı içinde yoğrulduğunun son üç-beş yıldır farkındadır. Önde ve öncü
olma iddiası, bizzat halklar eliyle boşa düşürülmüştür.
Önde ve öncü olma iddiası, tümüyle sistemin sola
biçtiği zamansal-kronolojik pay ve rolle alakalıdır. Bu, yüz yıldır geçerli
olan bir rol ve paydır. Önde ve öncü olma iddiasının mekânla hiçbir alakası
yoktur. Sol, mekânı bilerek veya bilmeyerek, sağına terk etmiştir. O, kendi
sağında gizli yanlarını görmektedir.
Bugün AKP, bu sol-sağ ayrımlarını dahi
silikleştirmektedir. Bu sebeple solcular, “eğitimde bilimsellikten
uzaklaşıldığı” eleştirisinde bulunabilmekte, böylece utanmadan arlanmadan,
AKP’ye dek olan eğitimi temize çıkartmakta, onun bilimsel olduğunu düşündüğünü
ortaya koymaktadır. Aynı değerlendirme, “faşizm” bahsinde de geçerlidir. Baskı
ve zulüm, sanki AKP ile başlamış gibi yapılmakta, bu açıdan AKP dışı sağ ile
dirsek teması kurmaya çalışarak güçleneceğini, siyasetin mekânsal boyutuna
yerleşebileceğini zannetmektedir. Mekân sağa terk edildiği için, orada öncü ve
önde olan ittihatçı damarla ilişki kurulmaktadır. İtilafçı damarın iştirakçi
damar olarak yutturulması, mümkün değildir.
* * *
İsrail yetkilileri, Arap piyasasına Türk şirketleriyle
açılabileceklerini söylemektedirler. Bu sözün sahiplerinden biri, geçmişte
Galataport’u almak isteyen Ofer’dir. En genel anlamda Ortadoğu’da sermayeyle ve
devletle kurulan ilişkiler, emperyalizm ve siyonizmin harcıyla yoğrulmak,
onların rengini taşımak zorundadır. Kapitalizm, emperyalizm ve devlet, bölgede
Lawrence stratejisi ile iş görmektedir. Arap’ın, Kürd’ün, Fars’ın veya Türk’ün
gücünü emperyalizmle mümkün görmesi, ciddi bir yanılsamadır. Gene efendiler güçleneceklerdir.
Dar anlamda ülke siyasetinde de her tür kurumsallık,
devletin ve sermayenin kurumsallığının harcıyla yoğrulmak ve rengini taşımak
zorundadır. Bunun bir süre hayatta kalmak için zorunlu olduğu iddia edilecek,
kadrolar bu şekilde oyalanacaktır. Yani Fransız ya da Yunan komünist
partilerine benzemek için çabalayanlar, oradaki komünist partilerin ülkeleri
yıkılıp kurulurken söz, yetki, karar sahibi olduğu gerçeğini unutmaktadırlar.
Bu unutma hali, dolayısıyla bugün devletin ve müesses nizamın parçası haline
gelmiş bu tip partilere öykünerek, kurucu, resmi, yüksek siyasetin parçası
olunulabileceğine dair bir vehmi koşullamaktadır. Bu vehim çıkışsızdır.
Özetle, dere kenarında görülen ineğe benzemek için
şişmek, kimseyi kurbağa olmaktan kurtarmaz. Egemen siyasetin kendisine
öykünmek, kurumsallık imkânlarını bulduğunu düşünmek, belirli yanılsamalarla,
hayal kırıklıkları ile maluldür. Yani Gambiya’daki durumu burada alaya almadan
önce, emperyalizmin oradaki hamlelerine, Afrika’daki genel gidişata bakmak
gerekir. Bakılmıyorsa, bu topraklarda emperyalizmin müdahalelerinden medet
umanlar, kısa vadede hangi kollarını kaptırdıklarını bile anlamayacaklardır. Buradaki
İslam başlığında görebileceğimiz belirli direnç biçimlerinin Batı’dan bakıp
küçümsenmesi, “kime benzedin de kendini büyük zannediyorsun?” sorusunu gündeme
getirecektir.
* * *
Az olan, çokmuş gibi görünmeye mecburdur. Geçmişte
Antalya-İzmir hattında ticareti, kaçakçılığı, komprador ilişkileri yürüten
kesimin çok görünme gayretlerini olandan iri gösterme çabası, en genel anlamda
solun alamet-i farikası hâline gelmiştir. Devrimi yapmayı değil, önünde sonunda
söz konusu hatta emekliliğini geçirmeyi hedefleyenlerin varacakları bir yer
yoktur.
Bu ülkede bilim, eskiden olduğu kadar bilimdışıdır,
baskı ve zulüm eski aygıtlarıyla köklüdür. Azın çok olma çabasına karşı zaten
çok olanın kolektif kavgasını çıkartmak şarttır.
“İran olmayacağız” diye bağıranlar, hep idam edilen
bir gencin fotoğrafını paylaşmaktadır. O fotoğraftaki genç, yakın zamana dek
Kürd’dü, şimdi birden Azeri olmuştur. AKP beslemesi kişiler ise İran’ın
parçalanmasından, yıkılmasından bahsetmektedirler. Mesele, İran değildir; İran
üzerinden İslam’ın ve solun liberalizm kavşağında birleşiyor olmasıdır. O
kavşağı düğümleyense devrim korkusudur.
Mesele, Marx’ın tespitinden beri azınlığın devrimine
karşı çoğunluğun devrimi meselesidir. Azı çok göstermekten başka bir şey
bilmeyenlerden öğrenilecek bir şey yoktur. Sokaklarda cumhuriyet balolarını
taklit ederek “hayır” kampanyası yürütenlerle yürünürse, düşülecek yer
burjuvazinin kucağıdır.
DSİP’liler, işin bu kavşağa çıkan bir yol olarak
“hayır” kampanyası dâhilinde AKP tabanına seslenmekten bahsetmektedirler. Oysa
burjuva partileri, burjuva anketörleri, burjuva medyası eliyle belirlenmiş
kategorilerle iş görmek, sosyalistlerin işi olmamalıdır. Onların mücadelenin
dip akıntısından süzülen kendi suyu, o suyun çağladığı kendi gözeleri
mevcuttur.
Dev-Yolcu olduğunu söyleyen bir gençle konuştuğumuzda,
söylediklerimizi kendi dünyasından okuduğu için şu cevabı vermektedir: “Ne
yani, AKP içinde mi çalışalım?” Bu gence kızmanın anlamı yoktur, çünkü
ağabeyleri, ablaları ona kırk yıldır CHP içinde çalışmanın devrimcilik olduğunu
öğretmiş, bu yalana örgütlemiştir. Devrimcilik, burjuvazinin politik,
ideolojik, teorik kavram ve kategorileriyle düşünüp hareket etmek değildir.
* * *
Kapitalizm teoride, emperyalizm ideolojide, devlet
politikada belirli bir ağırlığa sahiptir. Her şeyden arınık, salt AKP
karşıtlığı, işte o CHP ve Fethullah pratiğinin kana kattığı zehirdir. Bu
karşıtlık, kapitalizmi, emperyalizmi ve devleti minder dışına fırlatıp
atmıştır. AKP’yi kapitalizmden, emperyalizmden ve devletten soyutlayarak karşıya
atanlar, CHP’nin ve Fethullah’ın uşağıdır.
Bu anlamda, Devrimci Proletarya’nın “boykot”
çağrısı “işçi” kavramsallığı etrafında dönmektedir, dolayısıyla, salt teorik
bir konumlanıştır.[1] Bu idealist tutum gereğince teorik, düşünsel duruşun
dünyayı dönüştüreceği düşünülmektedir. Politik devrim toplumsal devrimin örsü
altında tuz buz edilmektedir. Toplum, özel küçük burjuva ütopyaların kurduğu
cemaat olunca, siyasetten kaçmak için gerekli zemin bir biçimde
oluşturulmaktadır.
Mesele, boykot veya hayır önerisini tartışmak
değildir. Her şeyden önce solun böylesi bir tartışma yürütecek ne takati ne de
hâli vardır. DP’nin “işçi” lafzı, DSİP’in “AKP kitlesi” lafzı kadar soyuttur,
gerçek devrimci bir maddiyatla ilişkisizdir. Her ikisi de hâlâ zamansal öncülük
konusunda yüz yıldır biçilen pay ve rol dâhilinde bir anlama sahiptir. Yani iki
örgüt de mekâna duhul etme konusunda isteksizdir, bu işi ilerleme güçlerine
tevdi etmişlerdir.
Salt fabrika mekânına odaklanan, dışarıya körleşen,
bütün ideolojiyi ve politikayı oraya mahkûm etmeye çalışan her girişim,
sorunludur. Soyut fabrika mekânına karşı, zihindeki “Kürdistan”ın çıkartılması
konusunda da benzer bir tartışma yürütülmelidir. Saf, steril ve yüce olduğu
düşünülen bir mekâna odaklanmak, zamansal öncülüğün farklı bir boyutudur.
Zamansal akıştan etkilenmeyen, soyut bir mekânsal oluş belirlenmekte, insanlar
o oluş önünde diz çöktürülmek istenmektedir. Bu, hatalı bir fikriyattır.
“İşçi”, “devrimci”, “Kürd” gibi yücelikler, cücelikle
sonuçlanacaktır. Çünkü zaten o oluşa herkesin gelmesi mümkün değildir. Bir
kısım İslamcının başyücelik devleti de bugün başcücelik piyonuna dönüşmüştür.
Fanon’un siyahın derisinin üzerine yeni bir deri giyme
pratiğine dair eleştirisi, unutulmamalıdır. Fanon’da mücadelenin egemenlere
öykünme ile kana karışan zehir üzerinden nereye evrilebileceğine dair yoğun bir
eleştiri söz konusudur. Irk ayrımcılığının kudretine benzeyerek yol almaya
çalışan pratiğin eleştirisini de Steve Biko’da bulmak mümkündür. “Ne kadar
Avrupa’ya, ne kadar ABD’nin eyaletine benziyoruz oysa, bu AKP de nereden
çıktı?” sorusunu soranların önce buradaki siyahlıkla, doğululukla, mazlumiyetle
nasıl ilişki kuracağını düşünmesi gerekir. Öncülük ve devrimciliğin imkânları,
burada saklıdır.
Eren Balkır
23 Ocak 2017
Dipnot:
[1] “Sisteminiz ve Rejiminiz Sürdürülebilir de Düzeltilebilir de Değil”, 20
Ocak 2017, DP.
0 Yorum:
Yorum Gönder