Teorik analiz, elbette ileride öznel olarak ne
yapılacağına dair izler de taşıyordu. Bu yazarlar, esasta orduya dayalı yürüyen
bu restorasyon sürecinde, egemenlerin sola belirli bir kapı aralığı
bıraktığından söz ediyorlardı. Temel Demirer, sanata, edebiyata düşkünlüğü
üzerinden, burada “parmak arası” türünden bir mecaza başvuruyordu. Hepsi de,
“arkaik, geri kalmış” yapıların bu kapı aralığından veya parmak arasından
geçemeyeceğini söylüyordu.
Bu yapılar öz itibarıyla elinde silâh olanlardı.
Aslında restorasyon analizleri, düzene uyumlulaşmak için gerekli bahaneleri
üretmek amacıyla yapılıyordu. Nesnel herhangi bir karşılığı yoktu.
* * *
Bugün Kobanê’de yirmi yıldır tek kurşun sıkmamış
yapıların arz-ı endam ettiği konjonktür, söz konusu restorasyon sürecinin hâlâ
devam ettiğini gösteriyor. Burada ordunun yerini “Ak Devlet”, yani AKP almış
görünüyor. Her şey Erdoğan’a bağlanıyor, indirgeniyor ve verili acziyet,
zafiyet örtbas edilmiş oluyor.
Ordunun siyasî bir güç olarak geri çekildiği, tüm
öznel politik ağırlığını AKP’ye kaptırdığı, ciddi bir yanılsama. Fethullah’ın
kenara itilmesi noktasında Öcalan’ın talebinin rol oynadığı, bugün daha net
ifade ediliyor. 2007’deki Dolmabahçe mutabakatında masada onun olduğu
söyleniyor. Ordunun AKP’ye başıbozuk İslamî odakları, grupları sistem içerisine
çekmeyi, sistem içine alamadıklarını da tasfiye etmesini emrettiği iddia
ediliyor. Fethullah zaten sistem içinde olduğuna göre, IŞİD’e akan dinamikler dâhil,
başka cemaatlerin ve dinî yönelimlerin pasifize ediliyor olduğundan söz etmek
gerekiyor.
Sol, bu liberal kuşatma karşısında İslamî
kesimlerdeki kırılmanın, daralmanın üzerine salınıyor. Daha fazla alan kazanmak
için AKP’nin içteki saldırısına ortak oluyor. Onların neden pasifize edildiğini
asla sorgulamıyor. Gerisin geri, 1960’ta doğduğu rahme ve o rahmin sahibi
orduya koşuveriyor.
* * *
28 Şubat sürecinde sol, “ordu kapı aralığını açtı,
biz geçeceğiz, elde silâh olan devrimci yapılar tasfiye olacak” dedi. Gerçekten
de birkaç yıl sonra Ecevit’in emriyle hapishanelere yönelik saldırı
gerçekleştirildi. Önemli bir direniş yaşandı.
O gün “kapı aralığından geçeceğiz” diyenler, ya
timsah gözyaşları döktüler ya da “bu yol zaten yol değildi, iyi oldu” dediler.
Bugün TV kanallarına çıkıp AKP’ye işaret edip, “ordunun yerini biz aldık,
Haziran ayında birleştik” diyorlar. Gayet tutarlı. 1997’de kapı aralığından
geçenleri bugün bu buluşmada bulmak, ne büyük bir tesadüf!
Ordu, Kemalist cumhuriyetin “sınıfsız, sınırsız,
imtiyazsız kütle”si aslında. O, bir boş gösteren. Her şeyin ölçüsü. Eline silâh
alan, onu boşa düşürüyor demektir. O kütleyi dağıtacak riski ifade ediyordur.
Ordu, “halk denize üşüştü, vatandaş denize giremiyor” sözünün özü, özetidir. O
denize kimin gireceğini tayin eden, gerekli ehliyeti verendir. “Vatandaşlık
bağıyla bağlı” olanların teşkil ettiği bir yapıya evriliyor olması, onun
liberal kurguya bağlandığının işaretidir.
Bugün liberalizmi sosyalizmmiş gibi takdim
edenlerin anlamadıkları budur: temelde burada ordunun hükmü yürümektedir. Ordu,
esas olarak Ergenekon, Balyoz süreçlerinde kendi safralarını atmıştır. Denize
“halk” üşüşmesin diye, belirli sol ya da sağ siyasi öznelere rol dağıtımı
yapılmaktadır. Sahil kenarlarına seslenip duran bir solun ideolojik yönelimi bu
gerçekle ilgilidir. İç kesimlere seslense bile, ancak tatil yapma imkânı
olanlar saflara çağrılabilmektedir. Bu ülkede feminizm, sahilde erkeğe cazip
gelen, daha çok sayıda çıplak kadın görmekle; anarşizmse suda deve güreşi yapıp
dipten kum çıkartmakla ilgilidir. Bu ülkede sol-sosyalist kesimin CHP-fuatavni
çizgisine yakınlaşması, yaşamak değil, hayatta kalabilmek içindir.
* * *
Bugünün sorusu ise şudur: 2007’deki Dolmabahçe
mutabakatı ile 28 Şubat 2015’teki açıklama arasında belirli bir rabıta var mı?
İkincisini “İkinci Dolmabahçe mutabakatı” olarak nitelemek mümkün mü? Grup
Yorum üzerinden kopartılan fırtınanın bununla (gene) ilgisi var mı?
Fırtına, nedense Berkin Elvan için boykot
eyleminin örgütlendiği, Yorum’un Van’da konser vereceği momentte kopartılıyor.
Manidar mı?
Geçen yaz Halkevciler, Gazi Mahallesi merkezli bir
röportaj dizisi kaleme alıyorlar. Herkesle görüşüyorlar ama “mahallede
görüşecek bir tek Cepheli bulamadık” diyorlar. Yapılan görüşmelerde ideolojik
olarak öne çıkartılan husus ise şu: “Halk gece-gündüz her gün sokaklarda
çatışmalar yaşanıyor olmasından rahatsız.” Demek ki Halkevleri, Okmeydanı, Gazi
gibi yerlere yönelik kentsel dönüşümden pay almak, oradan tatil planları
yapabilmek isteyenlere sesleniyor. Başka yerlerde yaptıkları gibi,
belediyelerle, inşaat firmalarıyla vatandaş arasında kurulacak pazarlık
masasında asli güç olmayı devrimcilik zannediyorlar. Bugün Halkevleri’nin
HDP’ye destek çağrısı yapması tesadüf mü?
Berkin Elvan boykotunda polis eylemcilere
saldırıyor, internet âleminde devrimcilerin halka yakaran, “kapılarınızı açın,
sıkıştık” çağrılarına tanık olunuyor. Üzücü değil mi?
O devrimcilerin IŞİD’le, gericilikle, ergenlikle,
cahillikle özdeşleştirildiği bir momentteyiz. Bu tepkilerin üzerindeki yaldızı
kazımak gerekmiyor mu? Neye ikna ediliyoruz?
* * *
Yüz yıl önce II. Enternasyonal’de bir tartışma
yaşanıyor. Solcular-sosyalistler, “ait olduğumuz ülkelerin sahip olduğu
sömürgelerden vazgeçemeyiz. En fazla ‘sosyalist sömürgeler’ talebinde
bulunabiliriz.” diyorlar. O gün bu lafı eden Fransız sosyalistinin önerisini
dinleyen Cezayirli bir sosyaliste ne demek düşüyor?
Aradan yüz yıl geçtikten sonra ABD denilen
emperyalist güç, Avrupalı ortaklarıyla Ortadoğu’ya geliyor ve buradaki kimi
solcular-sosyalistler “sosyalist federasyonlar” talebinde bulunuyorlar.
Oturduğu yerden “Ortadoğu Manifestosu” yazanlar, o manifestoda “tüm
imam-hatipler kapatılsın” diyorlar!
Çünkü ABD, federatif, küçük kent devletçiklerine
bölünmüş bir Ortadoğu öngörüyor. Yüz yıl önce emperyalist ülkelerin sosyalistleri
“sömürgeler kalsın, oralara sosyalizmin aydınlığını götürelim” diyorlardı.
Bugün de “verili emperyalist gidişatta, rotada bir sorun yok, ona uyum
sağlayalım, kızıl bayrağımızı dalgalandırdığımızda otomatikman orası sosyalist
olur” deniliyor. Kitaptaki, kâğıdın üzerindeki, bilişsel alandaki kapitalizm
ve/veya emperyalizm öznel bir yerden anlaşılıyor, o, abrakadabra ile üstesinden
gelinebilecek bir şey zannediliyor.
Yani kapitalist restorasyona uyum sağlayanlarla
emperyalist restorasyona uyum sağlayanlar sadece yöntemlerde anlaşamıyorlar.
Yoksa restorasyona uyum sağlama, varlığını muhafaza etmek için sürecin rengini
alma konusunda arada bir fark yok.
* * *
Uyum sağlamayı öğrendiğimiz bir odak da İngiliz
menşeli DSİP. “Yetmez ama evet” tavrıyla Tayyip Erdoğan’ın selamına, tebrikine
mazhar olmuş bu yapı, bugün HDP içerisinde. Söylem konusunda diğer sol yapıları
tayin eden, şekillendiren belirli bir ağırlığa sahip. Onların Mısır’daki
uzantıları da benzer refleksler gösteriyorlar. Emperyalizmin her adımına uyumlu
hamleler gerçekleştiriyorlar.
Bugün Kabataş yalanı konusunda AKP’li gastecilere
kızılacaksa, biraz da bu DSİP’lilere kızılmalı, çünkü o olayın yaşandığının
söylendiği günlerde buna inanan, bu konuda yazılar yazan, söz konusu yalan
üzerinden Gezi eylemini mahkûm eden bir DSİP vardı. Yani “Gezi’ye gerekli
mesafeyi koyduk, orada darbeye zemin hazırlayıp AKP’yi yıkmak isteyenler vardı”
lafı için gerekli teorik zemini başka bir yerde aramak gerekiyor.
Aynı örgüt, güneyde halk, Suriyeli muhalif
unsurların eğitildiği kamplara saldırdığında da gene tepki geliştiriyordu.
Emperyalizmin yönelimine halel getirecek ne varsa, DSİP sayfalarında karşılık
buluyordu. Bülent Uluer’in ağzından çıktığı biçimiyle, “emperyalizm karşıtlığı
yabancı düşmanlığıdır” sözü bu kaynaklardan besleniyordu. Bu söz, yabancı
olandaki emperyalizm uşaklığı ile; emperyalist olandaki yerlilikle mücadele
etmeyi de geçersizleştirmek için sarfediliyordu.
* * *
Kapı aralığı ya da parmak aralığı, bir vehimden
ibaret. Birileri kapitalizmin ve/veya emperyalizmin gidişatı içerisinde yaşamak
için belirli bir fırsatın doğduğuna inanıyorlar. Kapitalizmi merkeze alanlarla
emperyalizmi merkeze alanlar yöntemlerde anlaşamıyorlar.
Restorasyon, “yenilemek ama eski hâlini baskın
kılacak şekilde inşa etmek” anlamına geliyor. Restorasyon analizcileri,
devrimci kopuşa, kopuş imkânlarına asla inanmıyorlar. Onlar, kendisinin solcu
olmasına imkân veren koşulları yücelttiklerinden, eski hâlin yeniden tesis
edilmesine ses etmiyorlar, dış yüzeyde bir süs olmayı içlerine sindiriyorlar.
“Yeniden tesis edilme” sürecinde yeni olanın kendileri olduğunu söyleyip
insanları kandırabileceklerini söylüyorlar. O restorasyonun neden yaşandığına
bakmıyorlar. Kürd hareketi ve Müslüman hareket şahsında Ordu özelinde karşılık
bulan bir süreç gerçekleşiyor ve Kürd'e, Müslüman’a karşı tek alternatifin
egemenler için kendileri olacağına inanıyorlar. Burada allı pullu ne kadar çok
lafın ediliyor olması bir önem arz etmiyor. Restorasyon ‘revolüsyon’un inkârı
olarak gerçekleşiyor. Doğal olarak restorasyonist sol, revolüsyonist solu
tasfiye etmek zorunda.
Devrimcilik, bu ordu ve
işaret ettiği ne varsa hepsine karşı konumlanmışlık üzerinden var oluyor.
AKP’ye kilitlenip ardındaki orduyu ve restorasyonu görmemek, ordunun örneğin 12
Eylül momentinde yaptıklarının süreklileştiğini gizliyor. Fabrikalarda içtima
alınması, esnafın, muhtarın, taksicinin “muhbir vatandaş” olarak kurgulanması
bu sürecin dışavurumu. “Ordu liberalleşiyor” diye sevinenler, ülkenin her
yerine, her düzleme ordunun nüfuz ettiği gerçeğini karartıyor. Demek ki onların
bak dediği yere bakmamak, bakma dediği yere bakmak gerekiyor.
Eren Balkır
11 Mart 2015
0 Yorum:
Yorum Gönder