Barack Obama, dünyadaki emperyalist hâkim devlet olan
ABD’ye yeniden başkan seçildi. Bu, Obama yönetiminin ilk dönemindeki dış
politika hattını aynı şekilde devam ettireceği anlamına geliyor. Söz konusu
hat, mazlum halkların emeğinin ve kaynaklarının sömürülmesi ile Afrika,
Ortadoğu, Orta Asya ve diğer jeopolitik bölgelerdeki militarizmin giderek
yoğunlaşması üzerine kurulu. Obama yönetimi, Bush döneminden kalma ABD Afrika
Komutanlığı’nın (AFRICOM) rolünü genişletti, bu gayret, Albay Muammer
Kaddafi’nin katli sonrası, petrol zengini Libya’da rejim değişikliğinin
gerçekleştirilmesini sağladı.
Mısır ve Tunus’ta 2011’de cereyan eden ayaklanmalar
ABD ve onun bölgedeki müttefiklerini epey sarstı. Ancak bu ülkelerde iktidara
gelen hükümetler emperyalizmle aralarındaki ilişkileri köklü bir biçimde
değiştirme yoluna gitmediler. Mısır’da yeni bir hükümet kurulmasına karşın
Filistin hâlâ İsrail kuşatması altında. Ayrıca Tunus’taki rejim eski Libya
başbakanını Libya’da CIA eliyle kurulmuş olan cuntaya teslim etmeye zorlandı.
Emperyalist savaşın bir sonucu olarak dünya kapitalist
sisteminin yol açtığı zararlar devasa. Örneğin Irak, Afganistan, Libya,
Pakistan ve Haiti ekonomileri tümüyle mahvolmuş durumda.
Emperyalist Militarizm Artacak
Son önemde, Obama yönetimi altında, Afrika Boynuzu’nda
kurulu bulunan Somali ABD emperyalizminin ileri karakolu durumuna geldi. Komşu
Cibuti’deki Camp Lemonier’de bulunan askerî üsle birlikte Somali Şebab isimli
İslamcı direniş hareketine karşı askerî operasyonlar için gerekli zemini teşkil
ediyor.
Bugün Somali’deki Afrika Birliği Misyonu’ndan (AMISOM)
gelen ABD destekli 17.000’den fazla birlik Somali’de konuşlandırılmış durumda.
Bu birlikler Beyaz Saray’ın politik desteğiyle, bizzat Pentagon tarafından
eğitilip finanse ediliyorlar.
Somali yeni petrol yataklarının bulunduğu bir yer.
Puntland’in kuzey bölgesinde kısa süre önce bulunan petrol Kanadalı ve İngiliz
şirketler eliyle çıkartılıyor.
Esasında kıtada ulusötesi şirketlerin ve ABD,
Britanya, İsrail ve Avrupa Birliği menşeli askerî güçlerin giderek artan sayıda
bulunmaya başlaması, Doğu ve Orta Afrika’nın tüm bölgelerinde yeni petrol,
doğal gaz ve muhtelif stratejik madenlerin bulunması ile ilişkili. Afrika
semalarında “terörizm” ve “korsanlık”la mücadele kılıfı altında daha fazla
sayıda insansız hava aracı ve savaş uçağının uçuyor olmasının nedeni bu.
ABD ve diğer emperyalist devletlerin Orta ve Doğu
Afrika’da bulunması politik durumu istikrara kavuşturmuş değil. İnsanların
mevcut durumları, Obama yönetimi süresince, Somali ve Etiyopya’da insanların
yerlerinden sökülüp atılması ve Kenya’da giderek yaygınlaşan savaş yüzünden,
daha da kötüleşti.
Kenya, ABD yönetiminin emriyle, güney Somali’ye
binlerce savunma gücü konuşlandırdı. Güney Somali’daki liman şehri Kismayo
Kenya Savunma Güçleri ve AMISOM’un eline geçti.
Ekim ayının sonunda İsrail Hava Kuvvetleri Sudan’ı
bombaladı. İran ve Sudan’ın Sudan Limanı civarında ortak askerî faaliyetler
içine girmesiyle, orduya ait fabrika bu saldırıda hedef alındı.
İsrail’in Sudan’ı bombalaması ilk değil. Bu
provokasyonlar ayrıca İsrail’in istediği vakit istediği yeri vurabileceğine
ilişkin mesajını İran’a verebilmek için de yapıldı.
Sudan, ABD ve diğer emperyalist devletlerin dayattığı
yaptırımların çilesini hâlâ çekiyor. Eskiden Afrika’daki en büyük yüzölçümüne
sahip devlet olan Sudan’da kuzey ve güney bölgeleri ayrıştırıldı. Ayrıca
bugünlerde ülkenin batısındaki Darfur bölgesinin kopartılması için de benzeri
kimi çabalar sergilenmeye devam ediyor.
Geçen yılın Ekim ayında, ABD genelinde İşgal
Hareketi’nin zirveye ulaştığı günlerde, Obama yönetimi en az 100 Özel Kuvvet’in
ve askerî eğitmenin Uganda, Orta Afrika Cumhuriyeti, Güney Sudan ve doğu
Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ne konuşlandıracağını söyledi. İddia edildiği
kadarıyla bu güçlerin amacı, Rab’bin Direniş Ordusu lideri Joseph Kony’nin
yakalanması idi. Tam da bu süreçte internet üzerinden, sosyal medya
aracılığıyla, “Görünmez Çocuklar” olarak bilinen kampanya devreye sokuldu.
Esasında tüm operasyonun amacı, ABD genelinde Wall
Street finansörlerine ve onların sömürü-zulüm politikalarına karşı yapılan
kitlesel gösterilere dönük dikkati dağıtmaktı. Bir diğer amacı da Afrika ve
dünyanın diğer bölgelerindeki ABD askerî gücünün rolü konusunda kafa
karışıklığı yaratmaktı.
Bugün emperyalistler, Batı Afrika’da Tuareg halkı
eliyle ülkenin kuzeyinde başlayan isyanı bastırmak için Mali’ye müdahale etmeyi
planlıyorlar. Mali krizi, kısmen Libya’nın Pentagon ve NATO müdahalesi ile
istikrarsızlaştırılması ve savaş sonucu binlerce Tuareg’in yersiz
yurtsuzlaşması ile ilişkili.
ABD, AFRICOM’un verdiği eğitimler ve ortak askerî
tatbikatlar aracılığıyla, Mali ordusu ile sıkı ilişkilere sahip olmasına
karşın, Mali ordusu Mart ayında ülkede cumhurbaşkanı Toumani Touré’ye karşı bir
darbe tertipledi. Darbenin liderleri, ordunun iktidarı almasının hükümetin
Tuareg isyanını bastıramaması ile ilgili olduğunu söylediler. Gene de darbeden
sonra kuzeydeki durum daha da kötüleşti ve süreç, Azavad Kurtuluş Hareketi ile
bölgedeki diğer İslamcı grupların bağımsızlıklarını ilân etmeleri ile sonuçlandı.
Kasım ayında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi
Tuareg isyanının bastırılması amacıyla, Mali’ye Batı Afrika Devletleri Ekonomik
Topluluğu üyesi devletlerce temin edilen 3.300 birliğin sevk edileceğini
açıkladı. Kendi kaynakları ve çıkarları ile ilgili arzularına binaen,
kaçınılmaz olarak emperyalizmin işine yarayacak olan bu operasyon için gerekli
lojistiği ve parayı Pentagon ve AB askerî güçleri temin edecek.
Güney Afrika’da yükselişte olan emek hareketi ise esas
olarak ulusötesi maden endüstrisi ile uğraşıyor. Denetim altına alınamayan
grevler, iktidardaki Afrika Ulusal Kongresi’nin neoliberal politikalarını ve bu
partinin ülke içindeki müttefikleri olan Güney Afrika Sendikaları Kongresi ile
Güney Afrika Komünist Partisi’ni süreç içinde zayıflatıyor.
1955 tarihli Özgürlük Bildirgesi’nin belirlediği
hedeflere 18 yıl boyunca hâlâ ulaşamamış olan Güney Afrika’daki ulusal kurtuluş
mücadelesi, mücadelenin geleceğine ilişkin kapsamlı bir tartışmaya tanık oluyor
bugünlerde. Güney Afrika devrimi sosyalizme yürümelidir aksi takdirde onun daha
derin çelişkilerle ve iç çatışmalarla yüzleşmesi kaçınılmazdır.
Zimbabve’de, iktidardaki Zimbabve Afrika Ulusal
Birliği Yurtsever Cephe isimli parti toprakların yeniden dağıtılmasına ilişkin
kapsamlı bir program hazırladı ve bugünlerde komşu Güney Afrika’daki benzeri
sektörlerle bağlantılı olan madencilik endüstrisi üzerinde geniş bir kontrol
tesis etmeye çalışıyor. Tüm Güney Afrika bölgesinde eski kurtuluş hareketleri,
aralarındaki diyalogu ve politik koordinasyonu bir kez daha derinleştiriyor.
ABD’deki savaş ve emperyalizm karşıtı hareketlerin
Afrika’daki mevcut durumu daha yakından takip etmesi gerekli. Bu hareketler,
emperyalizmin tehdidi altındaki muhtelif hareketleri ve devletleri politik
açıdan müdafaa etmeye hazır olmalılar.
Batılı endüstrileşmiş devletlerdeki işsizlik,
otuzlardaki Büyük Bunalım’dan beri hiç bu kadar yüksek oranlara ulaşmamıştı.
Sefalet ve toplumsal yoksulluk, gelişmiş kapitalist ülkelerde giderek daha
yoğun bir biçimde artıyor.
ABD ve emperyalist ülkelerdeki işçilerin ve
mazlumların ekonomik koşulları günbegün daha da ümitsiz bir hâl aldıkça,
gelişmekte olan devletler şeklinde tanımlanan ülkelerde yaşayan halklara karşı
yürütülen saldırgan askerî eylemler daha da yoğunlaşacak. Sonuç olarak
Batı’daki işçilerin ve mazlumların, gelişmekte olan ülkelerde ve mazlum
milletlerdeki muadilleri ile birlikte, gelişen politik eylemleri koordine etmek
amacıyla daha sıkı ittifaklar tesis etmesi gerekiyor.
Abayomi Azikiwe
4 Aralık 2012
Kaynak
0 Yorum:
Yorum Gönder