Ellen Meiksins Wood’un asarıyla geç tanıştım. Ondan
uzun zamandır haberdardım. Kendisi, Los Angeles Kaliforniya Üniversitesi’nde
siyaset bilimci olarak çalışan dostum Karen Orren’ın yakın bir dostu idi. Orren,
sürekli benim Wood’un çalışmalarını okumamı isterdi. Ama ben, sanırım Paul
Heideman’ın önerisi üzerine, kendisiyle ancak iki yıl önce tanışabildim.
İlkin Kapitalizmin Kökeni’ni okudum. “İşte
budur!” dediğim anlardan birisiydi.
Wood, aşırı titiz ve muhayyilesi güçlü bir düşünürdü,
Marksist siyaset teorisine can katan, tarihsel, teorik ve politik birçok
düzeyde sadece bende değil, birçok insanda bu teorinin dil bulmasını sağlayan
bir isimdi. Antik Yunan’dan çağdaş sosyal teoriye dek birçok eseri içeren
külliyata hâkim, bu konularla ilgili düşüncelerini korkusuzca dile getiren,
kılı kırk yaran bilinçli faaliyeti ve uzmanlığa layık iddiaları ile cesurca
hareket ederdi. Wood, bizim her türden toplumsal ve ekonomik bağlama bakmamız,
bunun yanısıra bağlamın ne olduğuna dair anlayışımızın çapını genişletmemiz
konusunda sürekli ısrar ediyordu.
Onda kapitalizme ve onu diğer toplumsal formlardan
ayıran yanlara dair bir teori mevcuttu: ona göre, kapitalizm sadece ticarî
mübadele olamazdı, o takas ve ticaret konusunda doğalında oluşan bir temayülden
evrimleşerek oluşmuş bir şey de değildi, ayrıca kapitalizm kent pazarlarının
ürettiği bir gerçeklik olarak da görülemezdi. Wood’un teorisi kapitalizmin
politik teorisi idi. Kapitalizm, güce dayalı eylemler üzerinden oluşmuş, bir
güç tarzı olarak sürdürülmüştü (bu güç türü esas olarak ekonomi aracılığıyla
ifa edilmişti).
Wood, aynı zamanda herkesin dikkatini çekecek şekilde
açık ve net yazan bir yazardı: yazılarında gösterişe, jargona yer yoktu,
apaçıktı. Geçen hafta Yurttaşlardan Efendilere isimli eserini okumaya
başladım. Bir gün şahsen tanıştığım vakit kendisine sormak umuduyla yavaştan
bir dizi soru hazırladım. Şimdi o gitti. Çalışmanın kendisi ise hâlâ devam
ediyor.
Corey Robin
14 Ocak 2016
Kaynak
0 Yorum:
Yorum Gönder