RKP(B) Merkez Komitesi Politik Çalışmalar Raporu’ndan
Şimdi
şu Kronşdat olaylarını ele almak istiyorum. Şehirle ilgili son haberleri henüz
almış değilim, fakat Beyaz Muhafız generallerini iyot gibi ortaya çıkartan bu
isyanın birkaç saat değilse bile birkaç gün içerisinde bastırılacağına hiç
şüphem yok. Buna kimsenin şüphesi olmasın. Gelgelelim, bu noktada bizim bu olayın
sunduğu politik ve ekonomik dersleri kapsamlı bir biçimde değerlendirmemiz
gerekiyor.
Bu
olay ne anlama geliyor? Kronşdat isyanı, görünüşe göre Bolşeviklerin sağında,
hatta “sol”unda yer alan, her renkten unsurun oluşturduğu bir ittifakın veya
alacalı bulacalı bir güruhun politik iktidarı Bolşeviklerin elinden alma
girişimidir. Kronşdat’ta iktidarı almaya çalışan politik grupların teşkil
ettiği terkip, fazlasıyla şekilsizdir.
Hepinizin
de bildiği üzere, bu isyanda Beyaz Muhafız generalleri epey aktifti. Bu konuda
elimizde mebzul miktarda delil var. Kronşdat olaylarından iki hafta önce Paris gazetelerinde
Kronşdat’ta bir isyan yaşandığına dair haberlere yer veriliyordu. Bu isyanın Sosyalist
Devrimcilerin ve Beyaz Muhafız mensubu olup mülteci konumunda bulunan kişilerin
işi olduğu, ortaya çıkan hareketin dar anlamda küçük burjuva bir karşı-devrim
pratiğinden ve küçük burjuva anarşizminden ibaret olduğu çok açık.
Bu,
tümüyle yeni bir durum. Yaşanacak tüm krizler bağlamında oluşan bu durum, politik
açıdan dikkatle incelenmeli, her yönü kapsamlı bir biçimde analize tabi
tutulmalı. Burada proletarya diktatörlüğüne ayrımsız düşmanlık eden ve serbest ticaret
sloganları atan küçük burjuva anarşist unsurların faaliyetinin söz konusu
olduğu konusunda elimizde yeterince delil mevcut. Orada oluşan ruh hâli, proletaryayı
yaygın bir biçimde etkiledi. Bu ruh hâli, Moskova’daki fabrikalarda ve bir dizi
şehrin merkezinde karşılık buldu.
Bu
küçük burjuva öncülüğünde ilerleyen karşı-devrimin Denikin, Yudeniç ve Kolçak’ın
şahsında ilerleyen karşı-devrimden daha tehlikeli olduğuna hiç şüphe yok, zira
bizim ülkemiz, proletaryanın azınlıkta olduğu, köylü mülkiyetinin büyük bir yıkımdan geçtiği,
buna ek olarak, askerlerin terhis edilmesiyle birlikte isyan etme ihtimali bulunan
unsurların açığa çıktığı bir ülke. Başlangıç aşamasında ne ufak ya da ne kadar
büyük olduğunun bir önemi yok. Kronşdat bahriyelilerinin ve işçilerinin iktidar
değişikliği talebi, Bolşeviklerin ticaretteki kısıtlamalara ilişkin kararını
yürürlükten kaldırma istekleri, ufak bir değişiklikmiş gibi görünebilir, zira
bu kesimler, ufak bir değişiklik veya düzeltme ile birlikte “Sovyet iktidarı”na
ait sloganları benimsiyor görünüyorlar. Fakat gerçekte olan şu: Beyaz Muhafızlar,
parti dışı unsurları sahneye yeniden çıkmak için gerekli sıçrama tahtası olarak
kullandılar. Bu, politik düzlemde kaçınılmaz bir gelişmeydi.
Biz,
bu küçük burjuva anarşist unsurları Rus devriminde de gördük. Onlarla onlarca
yıldır mücadele ediyoruz. Biz biliyoruz ki bu unsurlar, Şubat 1917’den, o büyük
devrimden beri eylem hâlindeler. Partilerinin programlarının Bolşeviklerin programından
çok az farklı olduğunu, sadece o programı farklı yöntemlerle uygulamaya koymaya
çalıştıklarını ispatlamak için gayret sarf ettiklerini görüyorduk. Biz, bu
gerçekleri sadece Ekim Devrimi’nin ortaya koyduğu deneyimden değil, Sovyet
iktidarının geçici bir süre diğer rejimlerin yerini aldığı önemli bölgelerin ve
sahaların deneyimlerinden de biliyoruz.
Bu
noktada Samara’daki Demokratik Komite’yi hatırlamakta fayda var. Bu unsurlar,
komiteye gelip eşitlik, özgürlük, kurucu meclis gibi taleplerini ilettiler ve
her seferinde Beyaz Muhafız düzeni için yol açma çabası içerisinde olduklarını
bir biçimde ortaya koydular. Sovyet iktidarı, ekonomik duruma bağlı olarak
sarsıldığı dönemde, bizim tüm bu deneyimleri dikkate almamız, bu deneyimler
ışığında bir Marksistin asla kaçınamayacağı teorik çıkarımlara ulaşmamız
gerekiyor.
Bugün
tüm Avrupa’nın ortaya koyduğu deneyim, iki işi aynı anda yapmaya çalışmanın
pratik sonuçlarını veriyor bize. Tam da bu sebeple, mevcut bağlam dâhilinde,
bizim politik ihtilafın büyük bir tehlike olduğunu söylememiz gerekiyor. Biz,
bu küçük burjuva karşı-devrimi ve onun “ticaret serbestiliği” çağrılarını enine
boyuna düşünmeliyiz. Kısıtsız ticaret, Kronşdat’ta görüldüğü üzere, ilk başta Beyaz
Muhafızlarla bağlantılı bir mevzu değilse de o, aslında Beyaz Muhafızlara mensup
unsurların sermayenin zaferi ve iktidarını yeniden ve eksiksiz bir biçimde
tesis edeceği güne doğru attıkları ilk önemli adım. Tekraren: Biz, bu politik
tehlikeyi net bir biçimde idrak edebilmeliyiz.
V. I. Lenin
8
Mart 1921
Kaynak
* * *
RKP(B) Merkez Komitesi Raporu’ndan
Kronşdat’ın
yol açtığı tehlikeye vurgu yapmamın sebebi, orada da çok ufak bir değişim
talebinde bulunulmuş olmasıydı. Kronşdat isyancıları, “Bolşevikler gitmeli ki
rejimi az biraz düzeltelim” diyorlardı. Talepleri buydu. Oysa olan şuydu:
Savinkov Revel’e gittiğinde, Paris gazetelerinde olaylardan iki hafta önce
şehirde yaşanan olaylara dair haberler çıkıyordu. Ön planda ise Beyaz
Muhafızlara mensup bir general duruyordu. Olan biten buydu.
Tüm
devrimler bu tür yollardan geçtiler. Bu yüzden ben şunu söyleme gereği
duyuyorum: bu tür bir olayla yüzleştiğimiz anda birleşmek zorundayız. İlk konuşmamda
dile getirdiğim gibi, onlar ne kadar masum görünürse görünsünler, karşılarına
silâhla dikilmeliyiz.
V. I. Lenin
9
Mart 1921
Kaynak
* * *
New York Herald Gazetesi
Muhabiriyle Yapılan Konuşmanın Özeti
Ben,
Rusya’da iki tür hükümet biçiminin, ya sovyetlerin tesis ettiği hükümetin ya da
çarın başkanlık ettiği bir hükümetin kurulabileceğine inanıyorum. Kronşdat’taki
bazı aptallar ve hainler, Kurucu Meclis’ten bahsediyorlardı, oysa bugün her
şeyin altüst olduğu, böylesine kritik ve olağan dışı bir aşamada Kurucu
Meclis’in dingonun ahırına dönmeyeceğine inanan kimse yok. Bu Kronşdat
meselesi, kendi içinde oldukça ufak bir olay. İrlanda’da yaşanan ve İngiliz
İmparatorluğu’nu tehdit eden karışıklıklar yanında Sovyet devletini
parçalayacağı söylenen bu olayın esamisi bile okunmaz.
Amerika’da
bazı insanlar, Bolşevikleri, onları devirdikten sonra hayranlıkla karşılanacak
bir hükümeti kendi içlerinde kurma imkânı bulunan, epey entelektüel olan onca
insana zulmeden, oldukça kötü insanlardan oluşan küçük bir klik zannediyor. Bu
yanlış bir görüş, zira bugün bizim yerimizi, bırakın o yönetme konusundaki
beceriksizliklerini hâlihazırda herkese göstermiş olan biçare bürokratları ve
kasap generalleri, kimse alamaz.
Yurtdışındaki
insanlar, Kronşdat’taki ayaklanmanın önemini abartıyor ve ona destek
sunuyorlarsa, bilin ki bunun nedeni, dünyanın kapitalizm ve komünist Rusya diye
iki kampa bölünmüş olmasıdır.
V. I. Lenin
15
Mart 1921
Kaynak
* * *
RKP’nin 10. Kongresi’nde Alınan Partinin Birliğiyle İlgili Ön
Karar
Kronşdat
isyanı, proletaryanın düşmanlarının her yönden tutarlı olan komünist çizgiden kopan
her türden sapmadan bir biçimde istifade ettiklerinin en somut ve çarpıcı
örneğidir. Bu isyanda tüm ülkelerin burjuva karşı-devrimcileri ve Beyaz
Muhafızları, hiç vakit kaybetmeden, Rusya’da proletarya diktatörlüğünün yıkılışını
güvence altına alacaksa, Sovyet sisteminin sloganlarını benimsemeye hazır olduklarını
ortaya koydular. Bu isyanda, özelde Sosyalist Devrimciler, genelde tüm burjuva
karşı-devrimciler, Kronşdat’ta Sovyet iktidarının görünüşte çıkarına olan bir
tutum dâhilinde, Rusya’daki Sovyet hükümetine karşı ayaklanma çağrısı yapan
sloganlara başvurdular.
Tüm
bu gerçekler, Beyaz Muhafızların, Rusya’da proleter devrimin kalesini zayıflatıp
yıkma amacı doğrultusunda, komünist maskesi takabildiklerini, hatta yüzlerine
en sol komünistlerin maskelerini bile geçirebildiklerini ispatlıyor.
Kronşdat
isyanının arifesinde Menşevik bildirilerinin dağıtılmış olması, Menşeviklerin
Kronşdat isyancılarını, Sosyalist Devrimcileri ve Beyaz Muhafızları tahrik
etmek adına Rus Komünist Partisi içerisindeki hizipçilik kalıntılarından ve
anlaşmazlıklardan nasıl istifade ettiğinin delili niteliğinde. Oysa aynı
Menşevikler, isyana karşı olduklarını, Sovyet iktidarını desteklediklerini,
sadece ufak değişiklikler yapılmasını istediklerini iddia ediyorlardı.
V. I. Lenin
16
Mart 2021
Kaynak
* * *
Tüm Rusya Nakliye İşçileri Kongresi’ne Hitap
Yurtdışında
yayınlanan Beyaz Muhafız gazetelerinden yapılan bu alıntıların İngiliz ve
Fransız gazetelerinden yapılmış olan alıntılarla birlikte aktarılıyor oluşu,
sizin de dikkatinizi çekmiş olmalı. Bunların hepsi de aynı koronun ve aynı
orkestranın parçası.
Bu
türden orkestraları tek bir kişi, tek bir kez yönetmiyor. Uluslararası sermaye,
bir orkestra şefinin elindeki baton kadar net ve ortada olan araçlar kullanmıyor
olsa da tüm bu alıntılar, ortada tek bir orkestra olduğunu net bir biçimde
gösteriyor.
Bunlar,
“Bolşeviksiz Sovyet iktidarı” sloganına onay verebileceklerini söylediler.
Milyukov, bu fikri net bir dille ortaya koyuyor. Tarihi derinlemesine incelemiş
olan bu şahıs, Rus tarihi konusunda ilk elden ders verebilecek biri. Kişisel
olarak tecrübe ettiği yirmi aylık dönem üzerinden yirmi yılda yazılabilecek bir
kitabı sonuçlandırdı. O, bugün Paris’te süreç ister sağa isterse sola bir
miktar sapmış olsun, anarşistler lehine işlediğini görmüyor. Oradan, Kronşdat’ta
olan biteni anlamıyor, ama çar yanlılarından acele etmemelerini, isteklerini
açıktan haykırmak suretiyle işi berbat etmemelerini istiyor. Milyukov, süreç
sola sapsa da Sovyet iktidarını Bolşeviklere karşı desteklemeye hazır olduğunu
beyan ediyor.
V. I. Lenin
27
Mart 1921
Kaynak
* * *
“Ayni Vergi” Başlıklı Yazıdan
Kronşdat
olaylarına damga vuran en önemli özellik, küçük burjuva unsurlardaki salınım ve
tereddüttür. Bu kesim net, çerçevesi belli, belirli bir biçim almış hiçbir şey
ortaya koymadı. “Özgürlük”, “ticaret serbestiyeti”, “özgürleşme”, “Bolşeviksiz
sovyetler” gibi muğlak ifadelerden, Sovyet seçimlerinin yenilenmesine, parti
diktatörlüğünün yıkılmasına dair cümlelerden başka bir şey işitmedik.
Menşevikler
de Sosyalist Devrimciler de Kronşdat hareketinin “kendilerine ait olduğunu”
söylediler. Sosyalist Devrimci Partisi kurucularından Viktor Çernov, Kronşdat’a
mesaj gönderdi. Bu ismin önerisi üzerine Kronşdat’taki hareketin liderlerinden
olan Menşevik Valk, kurucu meclisten yana oy kullandı. Bir anda, ışık hızıyla Beyaz
Muhafızlar, tüm güçlerini Kronşdat’a gönderdiler. Şehirdeki askeri uzmanları,
ki sadece Kozlovski yoktu aralarında, Oranienbaum’a çıkartma yapmayı öngören
bir plan hazırlayınca, zaten tereddüt içerisinde olan Menşevik, Sosyalist Devrimci
ve parti dışı unsurlara bağlı kitleler korkuya kapıldılar.
Ülke
dışında yayınlanan elliden fazla Beyaz Muhafız gazetesi, Kronşdat için kampanya
başlattı. Büyük bankalar, finans kapitalin tüm güçleri Kronşdat’a para
topladılar. Burjuvazinin ve toprak sahiplerinin kurnaz lideri Kadet mensubu Milyukov,
ahmak Viktor Çernov’a doğrudan (onun yanında, Kronşdat olaylarıyla bağlantılı
oldukları için Petrograd’da hapiste olan Menşevik Dan ve Rozkov’a dolaylı
yoldan) kurucu meclis konusunda acele etmemek gerektiğini, Sovyet iktidarının ancak
Bolşevikleri içermediği durumda desteklenebileceğini, desteklenmesi gerektiğini
tane tane izah etti. Tabii Çernov türünden kibirli ama ahmak bir küçük burjuva
laf ebesi de Marksizmin safına geçmiş gibi yapan, cahil reformizminin şövalyesi
Martov da bu izahatı tam anlamıyla idrak edemedi.
Mesele,
Milyukov’un bir birey olarak, sınıfsal konumu itibarıyla daha akıllı olması
değildi. Büyük burjuvazinin parti lideri, politik sahadaki gelişmelerin
sınıfsal özünü ve aralarındaki etkileşimi Çernov ve Martov gibi küçük burjuvazinin
liderlerine nazaran daha net bir biçimde görüp idrak edebiliyordu.
Çünkü
burjuvazi, kapitalizm koşullarında kaçınılmaz olarak hem kraliyet rejimi hem de
en demokratik cumhuriyet koşullarında yönetimde olan, ayrıca dünya burjuvazisinin
desteğinden ister istemez istifade edebilen sınıfsal bir güçtü. Buna karşın,
küçük burjuvazi, yani İkinci Enternasyonal’e ve “İki Buçukuncu” Enternasyonal’e
mensup tüm o yiğitler, ekonomik vasıfları gereği, sınıfsal güçsüzlüğün
ifadesinden başka bir şey olamazlardı. Dolayısıyla, bu kesimler, salınmak, laf
ebeliği yapmak ve o biçareliği içinde debelenmek zorundalardı.
1789’da
küçük burjuvazi, bağrından büyük devrimciler çıkartmayı bildi. 1848’de küçük
burjuvazi, gülünç ve acınacak hâldeydi. 1917-1921 arası dönemde ise alçak birer
ajan olarak üstlendiği rolleri ifa etti. İster Çernov, ister Martov,
ister Kautsky, isterse MacDonald ismini almış olsun, bu küçük burjuvalar,
gericiliğin su katılmadık uşakları olarak iş gördüler.
Martov,
Berlin’de çıkarttığı gazetede Kronşdat’ın sadece Menşevik sloganlarını
benimsemekle kalmadığını, ayrıca Beyaz Muhafızların, kapitalistlerin ve toprak
sahiplerinin çıkarlarına hizmet etmeyen Bolşevik karşıtı bir hareketin inşa
edilebileceğini ispatladığını söylediğinde cahil bir narsistten başka bir şey
olmadığını ortaya koymuş oldu. Pratikte aslında Martov şunu
söylüyordu: “Gerçek Beyaz Muhafızların Kronşdat isyancılarını selamladığı,
bankalar üzerinden Kronşdat’a para topladığı gerçeğine gözlerimizi kapatalım!”
Bu
Çernovlarla ve Martovlarla kıylaslandığında Milyukov haklı, zira o, en azından
gerçekte varolan Beyaz Muhafız gücünün, kapitalistlere ve toprak sahiplerine
ait gücün gerçek taktiklerini ifşa ediyor. Bu noktada Milyukov şunu söylüyor: “Kimi
desteklediğimizin bir önemi yok. Menşevikleri veya anarşistleri desteklememiz
bu noktada önemsiz bir husus. Bolşeviklerden uzak olan herkes desteklenmeli. Bize,
yani kapitalistlere ve toprak sahiplerine düşen, bizim dışımızdakileri ‘bizim’
kılmak. O beş para etmez anarşistleri, Çernovları ve Martovları, tıpkı Sibirya’da
Çernov’a ve Maiski’ye, Macaristan’da oranın Çernovlarına ve Martovlarına,
Almanya’da Kautsky’ye, Viyana’da Friedrich Adlers ve şürekasına yaptığımız
gibi, dilediğimiz zaman kaldırır çöpe atarız.”
Gerçekçi
ve soğukkanlı hareket eden burjuvazi, Menşevik, Sosyalist Devrimci veya parti
dışı her telden yüzlerce cahil narsisti aptal yerine koydu ve onları tüm
ülkelerde yaşanan her türden devrimde sayısız kez gütmeyi bildi. Tarih, bunun
kanıtıdır. Gerçekler, bu tespiti doğrulamaktadır. Narsistler konuşur, Milyukovlar
ve Beyaz Muhafızlar yapar.
V. I. Lenin
21
Nisan 1921
Kaynak
* * *
0 Yorum:
Yorum Gönder