21 Ağustos 2012

,

Neokonlar ve “Arap Baharı”


Yeni muhafazakârlar geri döndüler, hem de büyük bir güçle. Tunus, Mısır, Yemen ve diğer Arap ülkelerindeki halk ayaklanmaları yeni muhafazakârları bölgede sahnenin dışına itmiş olmasına karşın batının Libyaya yönelik müdahalesi onlar için yeni bir fırsat kapısı açtı. Şimdi ise Suriye, neokonların Ortadoğudaki savaş gerçeğine tam anlamıyla duhul edebilmelerine dönük ciddi bir vaatte bulunuyor.

Amerikan Teşebbüs Enstitüsü’ndeki dış siyaset ve savunma çalışmaları başkan yardımcısı Danielle Pletka şunları söylüyor:

“Washington, Suriye politikası ile ilgili taşeronluk işlerini Türklere, Suudilere ve Katarlılara vermeyi bırakmalıdır. Bunların Esad karşıtı çabanın bir parçası oldukları açık ama Birleşik Devletler, gene de Suriye’nin başka bir bölgesel gücün vekil devleti hâline gelişine müsamaha gösteremez. [Washington Post, 20 Temmuz]

Diğer birçok İsrail yanlısı neokon düşünce kuruluşu üyesi gibi Pletka da Arap gazetecilerin aşina olduğu bir isim. Ortadoğudaki yıkım düzeyinin bizatihi neokonların irfan ve siyasetleri sonucu gerçekleştiğinin o da çok açık farkında. Bölgenin jeopolitika haritalarının yeniden çizilmesinden sorumlu temel güçler sanki hiç önemli değilmiş gibi, bu tarz ünsüz isimler, Suriyede sürüp giden çatışmanın haber yapıldığı noktada nadiren de olsa akla geliyorlar.

Pletka, kendisinin “CIA’in güvenilir bir dostu ve doksanlarda Saddam Hüseyin’e karşı tertiplenen başarısız darbe girişiminin kilit oyuncusu [LA Times, 4 Haziran 2004] olarak tanımladığı, bir süre sürgünde yaşamış Iraklı siyasetçi Ahmed Çelebinin en önemli destekçilerinden. Çelebi, bir zamanlar yanlışlıkla Irak’ın özgün ulusal inisiyatifi olarak önerilen Irak Ulusal Kongresinin lideriydi. Neticede önemli bir bölümü CIA ve diğer batılı istihbarat servisleri ile bağlantılı Iraklı sürgünlerden oluşan konsey üyeleri, süreci kendi lehlerine çevirdiler ve Irak yıkıldı.

Bir Arap ülkesinin yıkımı, neokonlar nezdinde ahlâkî bir mesele olarak asla görülmez. 2003’teki savaşı müteakip yaşanan kaos ve şiddet, savaşta Amerikan yanlısı tutum sergileyen aydınlar”ın kendi fikirlerini eskinin diliyle birlikte takdim etmelerine imkân verdi. Yeniden icat edilmiş kimi fikirler şimdi çok gerekli. İtibarsızlaşmış örgütler kapatıldı ve alelacele yenileri kuruldu. Bunlardan biri, neokonlar eliyle kurulmuş ve eski sloganları yeni kelimelerle zekice ifade edebilme becerisine sahip Dış Siyaset İnisiyatifi. Matt Duss, bu kurumun Mart 2009da Afganistanda tertiplenen açılış konferansı ile ilgili olarak şunları söylüyor:

“Söylenen üç beş kelimenin de tartışmalı oluşu beni çok şaşırttı. [] Herkesçe ve doğru bir biçimde sorumlu tutuldukları Irak hezimeti sonrası neokonlar, Amerikanın askerî yayılmacılığını övme konusunda kıllarını kıpırdatmayacaklar. Bu konularda usta olan bir kişi, zaten böyle bir şey yapmaz. Bu adamlar da usta değilseler eğer, hiçbir şeyler.

Evet, gerçekten de ustaca davranıyorlar ve Suriye’deki sürecin son deminde sinsice hareket ediyorlar. Tüm gayretleri, esas olarak, belli bir noktaya yoğunlaşmış durumda, gayet koordineli çalışıyorlar ve İsrail lobisi, ABDdeki ana akım medya ve sürgündeki Suriyeli liderlerle kurdukları bağları etkin bir biçimde kullanıyorlar. Neokonlar her yerde dış siyaset uzmanları” olarak anılıyorlar, oysa uzmanlıkları sadece ülkeleri yıkıma sürüklemek ve onları kendi istedikleri gibi yeniden inşa etme becerisi ile sınırlı ki bu çabaları bile ciddi hatalarla yüklü.

CNN’in internet sitesinde yazan Elise Labott, Amerika’nın Suriye’deki sürece dahlinin güncellenmesine ilişkin neokonların yaptıkları son müdahaleden bahsediyor: Dış siyaset uzmanları Çarşamba günü (1 Ağustos) Obama yönetimine silâhlı muhalefete verilen desteğin artırılması yönünde baskı yaptı. Burada bahsedilen uzmanlar ifadesi, Washingtondaki İsrail yanlısı diğer bir kanal olan Washington Yakın Doğu Siyaseti Enstitüsü’nden Andrew Tabler gibi isimleri içeriyor. Bu enstitü, 1985te AIPAC (Amerikan-İsrail Halkla İlişkiler Komitesi) denilen etkin İsrail lobi grubu için çalışmalar yürüten bir araştırma departmanı olarak kuruldu. O günden beri tek başarısı, kendisini Ortadoğudaki Amerikan çıkarlarının dengeli ve gerçekçi bir biçimde anlaşılmasına yönelik olarak gayret gösteren Amerikalı bir örgüt olarak satabilmesi.

Elbette Obama, bu uzmanlardan gelen baskıya boyun eğdi. CNNe göre, Obama istihbarî bir bulgu olarak anılan gizli bir emri imzalayarak, CIA ile diğer istihbarat kuruluşlarının gizlice desteklenmesine izin verdi.

Ama neokonlar, bundan daha fazlasını istiyorlar. Suriye’deki kan banyosu sadece Suriye toplumunu harap etmekle kalmıyor ayrıca Arap toplumlarında kendi tercihlerine göre demokrasi lehine talepte bulunan kolektif tüm kampanyaları da sekteye uğratıyor. Suriyedeki uzun soluklu çatışma süreci ve muhtelif bölgesel oyuncuların dahli, neokonların yeni makyajlarının ardında daha fazla saklanamamalarına neden oluyor. Neokonlar sahneye gizliden gizliye tekrar çıkmanın yollarını arıyorlar. Zira bu onlar için bir ölüm-kalım meselesi artık.


31 Temmuz’da AIPAC, Ileana Ros-Lehtinen ve Howard Berman tarafından sunulan bir yasa tasarısının imzalanması için Kongre’ye yönelik bir yazı yazdı. “İran Tehdidinin Azaltılması ve Suriye’de İnsan Hakları Yasası” (H.R.1905) ismini taşıyan tasarı eğer geçerse, Ulusal Çıkar Konseyi’ne göre, İran’a karşı fiilî savaş durumunun oluşmasına neden olacak. Suriye, İran ve diğer müttefikleri arasındaki önlenemez bağı irdeleyen neokon irfanı tüm yönleri ile iş başında.

Birkaç gün önce, 27 Temmuz’da, 56 önde gelen “muhafazakâr dış siyaset uzmanı” Obama’ya Suriye’ye müdahale etmesi için baskı yaptı. “ABD tek başına ya da kendisi gibi düşünen diğer ülkelerle öne çıkıp harekete geçmezse binlerce Suriyeli sivil ölecek ve Suriye’de zuhur edecek bir iç savaş Ortadoğu’da daha kapsamlı bir istikrarsızlık sürecini tetikleyecektir.”

Kısmen Dış Siyaset İnisiyatifi tarafından tertiplenen mektubun zamanlaması elbette ki tesadüfî değil. Mektup, Amerika’nın Suriye ile ilgili gündemini tanımlama konusunda katkı sunduğunu varsayan, Tunus’taki “Suriye Dostları” temas grubunun ilk toplantısından bir gün önce kaleme alındı. İmzacılar arasında Irak Savaşı’ndan tanıdığımız, Paul Bremer, Elizabeth Cheney, Eric Edelman, William Kristol ve elbette Danielle Pletka gibi tanıdık isimler var.

Suriye ile ilgili açık bir ABD stratejisinin yokluğunda, her ne kadar olumsuz bir nitelik arz etse de, en açık stratejiye sadece herkesten daha örgütlü olan neokonlar sahip. Örneğin Washington Post’taki yazısında Pletka müdahale noktasında ülkeleri, halkları, mezhepleri ve her türden grubu yan yana getiriyor ve esas olarak Ortadoğu’yu kuruntularla yüklü ama bir yandan direşken bir azmin güdümündeki bir oyunun sergilendiği bir satranç tahtası olarak görüyor. Yazısında Pletka, tek paragrafta, İran’dan, Hizbullah’tan, İran Devrim Muhafızları’ndan, Irak’ı istikrarsızlaştırmak isteyen teröristlerden, “Beyrut’taki kukla hükümetler”den ve “kendilerini İsrail’in yıkımına adamış Filistinli terör grupları”ndan bahsediyor.

Son yirmi yıldır ABD’nin Ortadoğu’ya yönelik dış siyasetini yöneten “politik uzmanlık” işte bu. Bir süre önce verilmiş olan mola artık sona eriyor ve neokonlar ellerindeki tuhaf haritalarla, kafalarındaki iç karartıcı vizyonlarla ve önerdikleri ebedi çatışmaya dayalı reçeteleri ile geri dönüyorlar.

Remzi Barud
8 Ağustos 2012

Kaynak

0 Yorum: