Ad Günü

8 il evvel başımız Bakû zelzelesine qarışan günlerin birinde Paris’de ikinci zelzele oldu – noyabrın (kasım) 16’da Ahmet Kaya çıxdı getdi. 1999’un soyuq fevralında (şubat), ilin en yaxşı musiqiçisi elan olunan gün maruz qaldığı Linç mahkemesine üreyi dözmedi. Son yüzyılda Türkiye’nin yetirdiyi en qiyamçı nağmekar ne vaxtsa divarlarında Paris kommunarlarının güllelendiyi Per-Laşez mezarlığına qismet oldu.

Onun baresinde mene meqale yazmaq çetindir, kitab yazmaq asan. Eynile Evarist Qalua, Marina Svetayeva, Çe, Tsoy, Kurt Vonnequt, Deniz Gezmiş haqqında olduğu kimi...

Ve kitabı da ne vaxtsa yazacam. Bugün burada bu qeydleri ona göre edirem ki, oktyabrın (ekim) 28’de Ahmet Kaya’nın 52 yaşı bitir. Onu zeherleyen “Hürriyyet” müxbirleri, ebru - gündeşler və serdar ortaçların sağ-salamat olduğu Türkiye’de ona sağ qalmaq qismet olmasa da, Kaya onlardan diridir. Ad günün mübarek, ustad!

O, türk ana ile kürd atanın övladıydı. Afişa yapışdırdığına göre 16 yaşında hebse girdi. Dolanışıq üçün en “qara işler”den yapışdı, evlendi, qızı oldu, yoxsulluq ucbatından ailesi dağıldı ve özünün xatırladığı kimi, hemin qaranlıq vaxtlarında geriye - mehbese qayıtmağı arzuladı ve cehdler de etdi. Bu epizod da onu açıq qiyamçıya çevirdi.

Mehbesde asılmağını gözleyen Nevzat Çeliyin “Şafak Türküsü” şerine musiqi besteledi. Bu şeri ona ikinci ve sedaqetli heyat yoldaşı, yolu mehbesden keçmiş Gülten Hayaloğlu (Kaya) çatdırdı. Sonra da qaynı Yusuf Hayaloğlu ile emekdaşlıq başladı. Yusuf’dan -şer, Ahmetden- beste ve ifa.

Bu, köhne mübahisemizdir: Ahmet Devrime romantika getirdi, yoxsa romantikaya Devrim? Aslında, Ahmet ilk defa öz heyatı ile gösterdi – romantika ve Devrim ayrılıqda mövcud deyiller. Sadece, bu heqiqeti ona qeder heç kes bu qeder eyani şekilde Söze, musiqiye çevirmemişdi. Ona göredir, onun “Kafama sıxar gederim”de sevgide Qiyam var, “Şafak Türküsü”nde ise Qiyam romantikadır.

Evrenin 12 sentyabr (eylül) çevrilişinden sonra edam olunan ilk Solçuya – Necdet Adalıya o, “Saçlarına yıldız konmuş, qoparma ana” mahnısını besteledi. Dinleyin – sevgi, nisgil ve hasret. Ve bir gün bilende ki, bu, valideynlerine xaber verilmemiş asılan gencin protestidir, taaccüblenirsen. Eynile, Sezen Aksu’nun “Son Bakış”ı 16 yaşında idam olunmuş Solçu Erdal Eren’e hasr etdiyini bilende olduğu kimi.

Ahmet Kaya Deniz Gezmiş haqda “Neyleyim”i oxuyur: “Analıq haqqınla saxlama meni.

“Aşq dedim, sevda dedim, ümid dedim, qovğa dedim,
Menim de gencliyim vardı –
Onu verdim, neyleyim?!”

Oğulun anaya tesellisi. 25 yaşı bitmemiş idam olunan genc neleri varsa, başqalarının Azadlığı üçün hamısını verib. Başqa neleri de olsa, yene vererdi. Son hüceyresine dek Qiyam.

Budur Ahmet Kaya. Sözü bir orduya beraber, Sözü ile insanlara Qiyamı sevdiren, onları dağa çıxardan, öz Qiyamının bedelini de öz ölümü ile ödeyen şaxsiyyet. O, menim üçün mövcud olan 2 Türkiye’nin bir qütbüdür – Nâzim Hikmet, Deniz Gezmiş, Ahmet Kaya Türkiye’sinin. Ve azından bu üç şaxsi yetirdiyine göre o Türkiye’yi sevmeyine deyer...

Memmed Süleymanov
28 Ekim 2008
Kaynak