Kafkas Milletleri Arasındaki İlişkiler Hakkında

Aşağıdaki metin, RSDİP Kafkas Örgütleri Toplantısı Kararları’ndan alındı. Yoldaş Şaumyan’ın da katıldığı toplantıda Transkafkas bölgesinin tüm kısımlarından gelen parti temsilcilerinin aldığı kararlara yer verilmekteydi. Şaumyan burada, Kafkas milletlerine mensup burjuvaların şovenist politikalarına değiniyor ve “Ermeni Soykırımı” olarak bilinen Türkiye Ermenistanı’ndaki Ermenilerin o dönemde maruz kaldıkları imha sürecinden de bahsediyor.

* * *

 

Savaş süresince Kafkasya’daki milletler arasındaki ilişkiler, farklı milletlere mensup yönetici sınıfların, Ermeni burjuvazisinin, Gürcü asillerin ve Müslüman beylerin hâkimiyeti altında olan hükümetle kurulan, dalkavukluğun şekillendirdiği ilişki dâhilinde yaşanmış rekabet sebebiyle kötüleşti.

Çar hükümetine sadık olduğunu beyan ettiği, onun sağladığı zırh sayesinde rahatça servetine servet katan, eski vali Vorontsof Daşkof’un özel olarak üzerine titrediği Ermeni burjuvazisi, savaş süresince dizginlenemeyen, sınır mınır tanımayan bir yurtseverlik gösterisinde kendinden geçti.

Ermeni köylüleri ve küçük burjuva kitleler arasında önemli bir nüfuza sahip olan Taşnaksütyun partisindeki politik miyopluktan istifade eden, Türkiye Ermenilerinin kurtuluşu üzerinde duran ve Ermeni halkında karşılık bulan slogana el koyan Ermeni burjuvazisi, Taşnaklarla birlikte, Türkiye Ermenilerini içinde yaşadıkları devlete ihanet etti ve onları Rus devletine sadık kimseler olarak gösterme konusunda elindeki tüm imkânları kullandı. Bu amaç doğrultusunda Ermeni burjuvazisi, kendi parasıyla gidip Türkiye Ermenilerinin de yer aldığı (Türk ordusundan kaçmış isimlerin, hatta Türk meclisinden bir vekilin bile) dâhil olduğu gönüllü birlikler kurdu.

Devlete sundukları, özünde hiçbir önem arz etmeyen, ama halka büyük bir gürültüyle duyurulmuş ve zaman içerisinde bir biçimde takviye edilmiş olan askerlik hizmeti dâhilinde Ermeni burjuvazisi, o kadar sadık olmadığını düşündüğü Gürcü halkıyla ve sadakatsiz, hatta hain olduğunu söylediği Müslüman nüfusla[2] karşı karşıya gelmek için elinden gelen her şeyi yaptı.

Diğer yandan, Kafkasya’da Rus yetkililerine dalkavukluk etmeye zaten alışkın olan Gürcü ve Müslüman asiller, Ermeni burjuvazisinin vali üzerindeki ağır nüfuzuna rıza göstermediler ve neticede onlarla verecekleri kavganın hükümetin, ordunun ve Rus kamuoyunun gözünde genelde Ermenilerin özelde onlara ait birliklerin itibarsızlaşmasını beraberinde getireceği sonucuna ulaştılar.

Aynı zamanda kapitalistlerin, Gürcü asillerin, küçük burjuva milliyetçi partilerin desteğini arkasına almış olan Müslüman asiller, tıpkı Ermeni burjuvazisi gibi, Müslüman ve Gürcü halkları içerisinde tüm Ermeni halkına yönelik öfkeyi ve nefreti körüklemek ve kitleleri sınıf politikalarına katıp ve sınıfsal kavgalarına ortak etmek için uğraştılar.

Ermeni burjuvazisinin ve onun uşağı olan Taşnaksütyun Partisi’nin sadece kendisine hayrı olan sınıf siyaseti, üzücü ama doğal bir sonuca yol açtı. Biz sosyal demokratların önceden öngörüp daha işin başında ikazda bulunduğumuz bu sonuç uyarınca talihsiz Türkiye Ermenileri, kendi devletine açıktan ihanet eden kimseler olarak görülüp tümden imha edildiler.

Bir kez daha dile getirelim: bir yandan Ermeni burjuvazisinin bu siyaseti ve bir yandan da onun Kara Yüz çetelerinden farksız hâle gelmiş olan Müslüman ve Gürcü asillerine yönelik düşmanlığı sayesinde Kafkasya’daki milletlerin arasındaki ilişkiler önemli ölçüde bozulmuştur.

Yukarıdaki tespitleri yapan konferans yoldaşlarımızın, muktedir sınıfların suça bulaşmış, hain politikalarını ifşa etmek adına, tüm milletler nezdinde ve işçiler arasında yürüttükleri ajitasyon faaliyetini daha da yoğunlaştırmalarını önermektedir. Bu noktada Kafkas halklarından ve işçilerden, milliyetçi partilere yön veren sınıfların provokasyonlarına gelmemeleri ve zafer ile kurtuluş vaadinin gerçekleşmesinin, ancak tüm milletlerin demokrasilerinin kardeşçe birleşmesine bağlı olduğunu unutmamaları gerekmektedir. Milletler arasındaki düşmanlıklar körüklendiği takdirde bunun Kafkasya’yı kanlı çatışmaların yaşandığı bir savaş alanına dönüştüreceği bilinmelidir.

RSDİP Kafkasya Bürosu

Stepan Şaumyan
1915
Kaynak

Dipnotlar:
[1] Vorontsof Daşof: 1905-1915 arası dönemde Kafkasya valisi.

[2] Burada Azerbaycanlılardan söz ediliyor.