Soweto Ayaklanması

16 Haziran 1976 Ayaklanması Soweto’da başladı ve tüm ülkeye yayıldı. Süreç içerisinde Güney Afrika’daki toplumsal-politik düzlemi tümüyle değiştirdi.

Ayaklanmayı tetikleyen olayların ilk halkası 1953’te Bantu Eğitim Kanunu’nun yürürlüğe girmesi ile ırk ayrımcısı hükümetin tatbik ettiği politikalardı.

Siyah Bilinç Hareketi’nin doğuşu ve Güney Afrika Öğrencileri Örgütü’nün kurulması öğrencilerin politik bilincini artırdı. Öğrenciler arasında ırk ayrımcılığı karşıtı bir hissiyat oluştu.

1974 yılında İngilizce yanında Afrikanca dilinin okullarda zorunlu hâle getirilmesi üzerine siyah öğrenciler harekete geçti. 16 Haziran 1976 günü üç ilâ on bin civarında öğrenci Güney Afrika Öğrencileri Hareketi Eylem Komitesi üzerinden sokaklara döküldüler. Amaç Orlando Stadyumu’nda barışçıl, hükümet karşıtı bir gösteri düzenlemekti.

Stada yürürken karşılarına çıkan polisler göz yaşartıcı gazlar ve sonrasında da gerçek mermilerle saldırdılar. Bu, hükümet karşıtı ayaklanmanın fitilini ateşledi. Ayaklanma bir sonraki yıla dek devam etti.

Ayaklanma, ırk ayrımcısı hükümet için olumsuz kimi sonuçlara yol açtı. Polisin saldırılarına ait görüntüler uluslararası planda ülkeye yönelik sert tepkilerin dile getirilmesine neden oldu ve ırk ayrımcısı hükümetin zulmü böylelikle ifşa edildi.

Diğer yandan politik baskılardan kaçan birçok kişi zayıf durumda bulunan, sürgündeki kurtuluş hareketlerine katıldı, bu da ırk ayrımcılığına karşı mücadeleye önemli bir itki kazandırdı.

Bu ırk ayrımcılığı karşıtı ayaklanmanın öncüleri Soweto’daki liseli öğrencilerdi. Bu sebeple günümüzde 16 Haziran günü Güney Afrika’da Gençlik Günü olarak anılmaktadır.

Kaynak