Paul Robeson

Paul Robeson [9 Nisan 1898-23 Ocak 1976] ünlü bir futbolcu, tiyatro ve sinemada roller alan ve şarkıcılık alanında uluslararası kariyere sahip bir şarkıcıdır. Öncelikle Zenci ilahilerini popüler kılan Robeson sonrasında yirmiden fazla dilde şarkılar söyleyen bir isim hâline gelir. Şöhretinin zirvesinde iken, dünyadaki en ünlü Afrikalı-Amerikalı iken, önemli bir karar alarak politikleşir ve İspanya İç Savaşı’nda faşizm tehdidinin durdurulmasına dönük çalışmalara katılır, ayrıca diğer toplumsal adaletsizliklere karşı mücadele eder. Babası köle olan Robeson, Siyahların özgürlük hareketinde, işçi hareketinde, Sovyetler’in ve sosyalist ülkelerin, sömürgecilik karşıtı hareketlerin, ayrıca diğer ilerici hareketlerin desteklenmesinde önemli roller oynar. Sovyetler Birliği’ne yaptığı ilk ziyarette “Burada ömrümde ilk kez bir Zenci değil, bir insan olarak bulunuyorum. İnsanî haysiyete tam manasıyla adım atıyorum” der. Politik görüşlerinden ötürü Makkarticilik tarafından kara listeye alınır. Pasaportu iptal edilir, sahne alırken kalabalığın saldırısına maruz kalır, devletten sürekli baskı görür. Son anına dek politik duruşundan zerre pişmanlık duymadan yaşar.

Aşağıdaki sözleri sorguya çağrıldığı Senato Amerika Karşıtı Faaliyetleri İzleme Komitesi’nin “ABD Pasaportlarının Yetki Dışı Kullanımının Soruşturulması” Raporu’ndan alınmıştır.

*  *  *

 

“Sizin Dışişleri Bakanlığı’nızın da ağzından döküldüğü biçimiyle benim bugün burada bulunmamın sebebi şudur: Benim seyahat etmeme izin verilmemelidir, zira ben yıllarca Afrika’daki sömürge halkların bağımsızlığı için mücadele ettim. Yıllardır bu konuda hiç durmadan çalıştım, mütevazı bir ifadeyle dile getirebilirim ki tüm Afrika’da onların bağımsızlığı için verdiğim mücadelelerimden ötürü ismim oldukça onurlu bir yerdedir. Bu, tam da Sukarno’nun Endonezya’da elde ettiği türden bir bağımsızlığa dönük bir taleptir. Yuvarlak konuşmamak gerekirse, Afrika’nın çıkarına dönük tüm bu çabalar da aynı bağlam içerisindedir. Gene Dışişleri Bakanlığı ve diğer temyiz mahkemesi kayıtlarına göre, bugün benim burada olmamın diğer bir sebebi de yurtdışına çıktığımda bu ülkede yaşayan Zencilere karşı uygulanan adaletsizliklerden bahsetmiş olmamdır. Bandung Konferansı’na ve başka yerlere mesajlar gönderdim. İşte bu yüzden buradayım. Burada olmamın temel gerekçesi budur, benim yargılanmamın sebebi Komünist Parti üyesi olup olmamam değildir, ben Amerika Birleşik Devletleri’nde hâlâ ikinci sınıf vatandaş olan halkımın hakları için dövüşmem sebebiyle yargılanıyorum. Annem sizin devletinizde doğdu Bay Walter ve annem bir Sarsıcı tarikatı üyesiydi [Quaker], atalarım George Washington’ın askerleri Delaware’i geçerken onlar için ekmek pişirdi, benim babam bir köleydi. Ben bu ülkede halkımın tüm haklarına sahip birer yurttaş olarak bulunma hakkı için mücadele etmem sebebiyle burada bulunuyorum. Onlar hâlâ bu haklardan mahrum. Onlar esasında Mississippi’de yoklar. Alabama Montgomery’de yoklar. Washington’da da. Onlar hiçbir yerdeler, işte tam da bu sebeple ben bugün buradayım. Sizler ayağa kalkıp halkının ve işçilerin hakları için mücadele etme cüreti gösteren her Zenci’nin ağzını kapatmak istiyorsunuz. Ben çelik işçilerinin grevlerine de katıldım. Bugün ben bu yüzden buradayım.”

12 Haziran 1956
Kaynak