Yunanlı komünist ve direniş lideri Nikos Beloyannis
1915’te doğdu. Otuzlarda iktidarda olan Ioannis Metaxas’ın milliyetçi rejimi
tarafından tutuklandı ve Akronauplia Hapishanesi’nde (Nauplion) kaldı. 1941’de
ülkeyi işgal eden Nazilere teslim edildi. 1943’te hapisten kaçıp Peleponez’de
Yunan Halk Kurtuluş Ordusu’na (Ethnikos Laikos Apeleftherotikos Stratos -ELAS)
katıldı. ELAS’ın büyük komutanı Aris Velouchiotis ile birlikte savaştı. Yunan
İç Savaşı süresince Yunanistan Demokratik Ordusu’nun ideolojik ve politik
çalışmalarından sorumlu yöneticisi olarak faaliyet yürüten Beloyannis,
hareketin 1949’da yenilmesinden sonra ülkeyi terk etti.
1950 Haziran’ında illegale geçmiş olan Yunan Komünist
Partisi’nin Atina örgütünü yeniden kurmak için ülkeye geri döndü. 20 Aralık
1950’de tutuklandı ve partiyi yasadışı kılan yasayı çiğnemek suçuyla askerî
mahkemeye çıkartıldı ve Sovyetler Birliği’ne istihbarat sağladığı gerekçesiyle
ihanet suçuyla yargılandı.
Beloyannis davası 19 Ekim 1951’de Atina’da başladı.
Toplamda 94 kişi çeşitli suçlara çarptırıldı. Hâkimlerden biri 1967-74 arasında
ülkeyi askerî diktatörlükle yöneten Georgios Papadopoulos’tu.
Beloyannis tüm suçlamaları reddetti ve Nazi karşıtı
direniş (1941-1944), İngiliz İşgali (1944-1946) ve Yunan İç Savaşı (1946-1949)
süresince ortaya koyduğu vatansever mücadeleye vurgu yaptı. Tüm dünyada
“Karanfilli Adam” olarak bilinen Beloyannis adına ünlü ressam Pablo Picasso bir
eskiz çalışması yaptı.
Özel af için ulusal ve uluslararası planda yapılan
çağrılara rağmen mahkeme Beloyannis’i ve üç yoldaşını ölüme mahkûm etti.
Tutsaklar, 30 Mart 1952 Pazar günü sabahı Kallithea Hapishanesi’nden alınıp
Goudi Kampı’nda idam edildiler.
Beloyannis, Yunan solunun büyük kahramanlarından biri
hâline geldi. İsmi İç Savaş’tan (1949) Papadopoulos cuntasının yıkılışına ve
Yunanistan’da demokrasi yeniden tesis edilene dek (1974) geçen süre zarfında
(1974) politik mültecilerin yaşadığı Macaristan’daki köye verildi (Beloiannisz
Köyü).
Karanfilli Adam
Seher karanlığında,
Projektörlerin ışığında,
Kurşuna dizilen beyaz karanfilli adamın
Fotoğrafı
Duruyor üstünde masamın.
Sağ eli
Tutuyor karanfili
Bir ışık parçası gibi Yunan denizinden.
Karanfilli adam
Ağır kara kaşlarının altından
Bakıyor cesur çocuk gözleriyle,
Hilesiz bakıyor.
Türküler ancak böylesine hilesizdir
Ve ancak komünistler
And içer böylesine hilesiz.
Dişleri bembeyaz:
Gülüyor Beloyannis.
Ve elindeki karanfil,
Bu yiğit,
Bu rezil
Günlerde
Söylediği sözlerden biri gibi insanlara...
Nâzım Hikmet
“Karanfilli Adam” filminden bir sahne:
0 Yorum:
Yorum Gönder